لنفوم در اسب از علل تا درمان

لنفوم، نوعی سرطان است که از یک سلول سفید به نام لنفوسیت که در بافت لنفوئیدی یافت می شود، منشاء می گیرد. انواع آن می تواند گره ای (در غدد لنفاوی یافت می شود) یا خارج گرهی (در تیموس، طحال، مخاط، ملتحمه یا بافت لنفاوی مرتبط با پوست) باشد. لنفوم یکی از شایع ترین سرطان ها در اسب است. به طور کلی لنفوم حدود 1.5-14٪ از تمام تومورهای اسب را تشکیل می دهد. لنفوم شایع ترین تومور بدخیم دستگاه گوارش اسب و قفسه سینه آن ها است. اما لنفوم اسب ها  را در تمام سنین، هر نژاد و هر دو جنس درگیر می کند. لنفوم همیشه بدخیم است.

انواع لنفوم در اسب

لنفوم با استفاده از سه عامل طبقه بندی می شود:

• مورفولوژی (ظاهر) انواع سلول های درگیر: سلول کوچک، سلول بزرگ یا مخلوط
• نوع سلول درگیر: سلول B، سلول T، سلول B و T مخلوط یا سلول NK. به گونه ای که لنفوم سلول T معمولاً تهاجمی تر است.
• مکان آناتومیک: لنفوم مولتی مرکزی یا ژنرالیزه (شایع ترین شکل)، دستگاه گوارش (دستگاه روده و معده)، توراسیک (داخل قفسه سینه)، انفرادی (تک مکان)، پوستی (در پوست).

اگر درباره این موارد سوالی دارید، با یک دامپزشک تماس بگیرید.

علائم بالینی لنفوم در اسب

علائم بالینی لنفوم در اسب  بسته به محل قرارگیری لنفوم و مرحله آن (وسعت بیماری در بدن) متفاوت است. شایع ترین نشانه های لنفوم غیراختصاصی هستند. مواردی مانند کاهش وزن، بی تفاوتی، کاهش اشتها و افزایش ضربان قلب، از این جمله اند.

علاوه براین، درجه حرارت بالا، ادم شکمی (جمع شدن مایع در شکم و اندام ها)، قولنج مکرر و اسهال نیز اغلب در اسب های بیمار دیده می شود. در مرحله پایانی لنفوم، علائم بروز یافته، منعکس کننده اختلال عملکرد اندام های درگیر هستند. علائم پارانئوپلاستیک شایع هستند. این علائم شامل کاهش وزن، کم خونی، و ایجاد تغییرات قابل توجه در ترکیب خون مانند کلسیم خون بالا و قند خون پایین است.

لنفوم چند مرکزی در اسب

لنفوم چند مرکزی می ‌تواند هر نوع سلولی را درگیر کند. علاوه براین، می ‌تواند در غدد لنفاوی یا در هر بافت لنفاوی در سراسر بدن یافت شود. علائم بالینی لنفوم چند مرکزی، عبارت اند از:

• بی حالی
• کاهش وزن
• افزایش دمای‌ بدن
• از دست دادن اشتها
• ادم (انباشتگی مایعات)
• بزرگ شدن غدد لنفاوی
• گاهی اوقات علائم چشمی

این نوع لنفوم می ‌تواند باعث درگیری ارگان ‌های مختلف یا ایجاد سرطان خون (نفوذ به مغز استخوان) در مرحله پایانی بیماری شود.

لنفوم گوارشی در اسب

لنفوم می تواند در سراسر دستگاه گوارشی رخ دهد، با این حال روده کوچک اغلب تحت تاثیر آن قرار می گیرد. اما لنفوم سلول T در این ارگان شایع ‌تر است، اما ممکن است در مجموعه ای از سلول‌های B یا T نیز رخ دهد. علائم بالینی لنفوم گوارشی در اسب، عبارت اند از:

• اسهال
• بی حالی
• بی اشتهایی
• کاهش وزن
• قولنج مکرر
• ادم (تجمع مایعات)

لنفوم می تواند اندام های دیگر را نیز درگیر کند.

لنفوم توراسیک (مدیاستینال یا تیموس) در اسب

این نوع لنفوم در غدد لنفاوی (غدد) داخل قفسه سینه (غدد لنفاوی میانی) و در تیموس (یک اندام لنفاوی در جلوی قلب) رخ می دهد. لنفوم سلول T در این قسمت ها شایع تر است، اما لنفوم های سلول B یا مختلط نیز ممکن است رخ دهد. علائم بالینی لنفوم توراسیک در اسب، عبارت اند از:

• اتساع ورید ژوگولار
• ادم (جمع شدن مایعات)
• بزرگ شدن غدد لنفاوی
• علائم تنفسی (ترشحات بینی، سرفه، دیسترس تنفسی)

این نوع لنفوم می تواند اندام های دیگر را نیز درگیر کند.

لنفوم جلدی در اسب

این نوع لنفوم در پوست و درست زیر پوست (بافت زیر جلدی) یافت می شود. این نوع لنفوم، معمولاً نوع سلول B را شامل می شود اما آلودگی سلول T نیز امکان پذیر است. علائم بالینی لنفوم جلدی در اسب ، عبارت اند از:

توده های زیر جلدی منفرد یا چندگانه، سفت و بدون درد (قطر 20-1 سانتی متر). توده ها ممکن است به علت ترشح هورمون های جنسی، فصل سال یا استروئید درمانی کاهش یابند. لنفوم جلدی به ندرت غدد لنفاوی را درگیر می کند یا به سایر اندام ها متاستاز می دهد، اما ممکن است اتفاق بیفتد.

تشخیص لنفوم در اسب

تعدادی از تغییرات در نمونه های جمع آوری شده از بدن وجود دارند که نشان دهنده ابتلا به لنفوم یا تایید کننده آن هستند. به عنوان مثال، خون ممکن است دچار عوارض زیر شود:

• کم خونی
• میزان نوتروفیل بالا (سلول سفید که با عفونت ها مبارزه می کند).
• فیبرینوژن بالا و گاما گلوبولین بالا و آلبومین پایین (همه علائم التهاب فعال)
• بدون سایر علائم بیماری عفونی

گاهی اوقات سلول های لنفوم در گردش (لوسمی لنفوسیتی) نیز پیدا خواهد شد، اما این مورد نادر است. معاینه اولتراسوند قفسه سینه یا شکم ممکن است شواهدی از وجود مایع و توده های آزاد در غدد لنفاوی یا اندام ها را نشان دهد. ظاهر اندام های آسیب دیده تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

سیتولوژی سلول های داخل هر مایع (شکم یا قفسه سینه) ممکن است وجود لنفوسیت های سرطانی را شناسایی کند. تجمع مایع در قفسه سینه معمولاً نتیجه واضحی را ارائه می دهد. آسپیراسیون یا بیوپسی از بافت آسیب دیده معمولاً روش تشخیصی مناسبی است.

در صورتی که تمایز لنفوم از التهاب مزمن با لنفوسیت های واکنشی دشوار باشد، می توان از رنگ آمیزی ایمنی استفاده کرد. انواع مختلفی از لنفوسیت ها (جمعیت پلی کلونال) از التهاب حمایت می کنند، در حالی که یک نوع واحد (جمعیت مونوکلونال) از نئوپلازی پشتیبانی می کند.

گزینه های درمانی و پیش آگهی در اسب

نوع لنفومی که در اسب بروز پیدا کرده است، روش درمانی مناسب را تعیین خواهد کرد. روش درمانی فقط از نوع تسکین دهنده (طولانی کردن عمر اسب) به جای درمان بیماری خواهد بود. با این حال، در لنفوم‌ های منفرد و برخی از لنفوم‌ های جلدی که برداشتن آن با جراحی امکان ‌پذیر است، با فرض اینکه هیچ بیماری دیگری در جای دیگری وجود نداشته باشد، درمان ممکن است قابل دستیابی باشد. اگر لنفوم به مرحله نهایی یا پیشرفته رسیده باشد، گزینه های محدودی در دسترس خواهد بود.

برداشتن تومورهای منفرد به کمک جراحی. شکل غیرمعمول لنفوم که در ملتحمه ناحیه چشم ایجاد می ‌شود، به بهترین شکل با جراحی قابل درمان است.

شیمی درمانی در اسب. لنفوم را می توان با پروتکل های چند دارویی یا با مصرف کورتیکواستروئیدها به تنهایی درمان کرد. تحقیقات اخیر نشان می‌ دهند که شیمی ‌درمانی می‌ تواند به اسب ی مبتلا به لنفوم کمک کند تا به بهبودی برسند و طول عمر آن‌ها برای چندین ماه یا چند سال افزایش یابد.

برخی از لنفوم ها به درمان با پروژسترون پاسخ می دهند (به ویژه انواع پوستی لنفوم). پیش آگهی در کوتاه مدت تا حدی ضعیف است، اما در دراز مدت بسیار ضعیف است. در موارد طولانی مدت لنفوم، مرگ یا اتانازی اجتناب ناپذیر است.

شیمی درمانی در اسب

بروز سرطان ممکن است در اسب  در مقایسه با انسان و حیوانات کوچک نادر باشد، اما این نوع سرطان رخ می دهد و نیاز به درمان دارد. درمان اغلب با شیمی درمانی انجام می شود. با این حال، همیشه مشخص نیست که شیمی درمانی چقدر در مبارزه با سرطان اسب موثر است.

اما تحقیقات اخیر نشان می ‌دهند که حداقل برای لنفوم اسب، شیمی ‌درمانی می ‌تواند به این حیوانات در رسیدن به بهبودی کمک کند و طول عمر اسب را برای چندین ماه یا سال افزایش دهد.

علائم بالینی سرطان در اسب  می ‌تواند مبهم، غیراختصاصی (مانند کاهش وزن، عدم افزایش وزن یا تب) و تا زمانی که بیماری در حالت پیشرفته قرار نگیرد، آشکار نباشد و تشخیص آن را دشوار کند. لنفوم نوعی سرطان خونی است که در آن سلول‌ های تومور از لنفوسیت ‌ها، نوعی گلبول سفید خون، منشأ می‌ گیرند.

لنفوم چند مرکزی اساساً می تواند کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد، در حالی که لنفوم پوستی روی پوست تأثیر می گذارد. روش های درمانی معمولاً لنفوم را رفع نمی کند، اگرچه دامپزشکان می توانند در برخی موارد از آن برای کند کردن یا معکوس کردن پیشرفت علائم بالینی و افزایش طول عمر اسب استفاده کنند.

عوارض و فواید شیمی درمانی در اسب

مطالعات نشان داده‌اند که در انسان، ویروس‌های هرپس گاما با بیماری‌های لنفوپرولیفراتیو مرتبط هستند، در حالی که مطالعات اسب‌ها تشخیص مکرر EHV-5 را در اسب‌های مبتلا به لنفوم نسبت به افراد سالم نشان داده‌اند. دامپزشکان اسب  را با انواع داروهای شیمی درمانی درمان کردند، از جمله این روش ها، شامل موارد زیر بودند:

• لوموستین (8 اسب)
• کلرامبوسیل (1 اسب)
• سیکلوفسفامید (9 اسب)
• وین کریستین (9 اسب)
• ال-آسپارژیناز (7 اسب)
• دوکسوروبیسین (6 اسب)
• سیتوزین آرابینوزید (2 اسب)
• سیس پلاتین داخل ضایعه (1 اسب)

علاوه بر این ۹ اسب کورتیکواستروئید و سه اسب والاسیکلوویر ضد ویروسی دریافت کردند. هشت اسب (73٪) به درمان پاسخ دادند. پنج اسب به بهبودی کامل رسیدند (از جمله سه اسب EHV-5)، و سه مورد تا حدی پاسخ دادند. بیماری یک اسب ثابت ماند و دو اسب به دلیل علت لنفوم در طول درمان جان باختند.

دو مادیان آبستن در میان اسب ی مورد مطالعه بودند. یکی از آنها جان سالم به در برد و یکی در طول درمان جان باخت. به طور کلی، میانگین زمان بقای درمان 13 ماه، با دامنه یک تا 41 ماه بود. میانگین بقای اسب‌های مبتلا به لنفوم چند مرکزی (7.5 ماه، با دامنه یک تا 28 ماه) نسبت به اسب‌های مبتلا به لنفوم جلدی (13 ماه، با دامنه 16 تا 41 ماه) کوتاه تر بود.

درمان بر روی هفت اسب اثرات نامطلوبی داشتند که مستقیماً به شیمی درمانی نسبت داده می شد.