مسمومیت فلزات سنگین در پرندگان
مسمومیت فلزات سنگین در پرندگان یکی از شایع ترین بیماری های سمی است که گونه های پرندگان همراه برای آن وجود دارند. سرب و روی بیش از حد در این دسته وجود دارند، اگرچه فلزات دیگری مانند جیوه و کادمیوم نیز ممکن است دیده شوند. این مقاله عمدتاً بر روی سرب و روی تمرکز می کند، زیرا بسیاری از علائم می توانند کاملاً مشابه باشند.
اگرچه پرندگان وحشی معمولاً توسط غرق‌کننده‌های سرب مسموم می‌شوند، اما پرندگان خانگی هم در معرض اقلام خانگی هستند که بسیاری از آنها حاوی سطوح سمی فلز هستند.
فلزات همچنین می توانند از طریق آب آشامیدنی آلوده یا حتی از سیم موجود در قفس آنها بلعیده شوند. در حالی که بسیاری از فلزات می توانند شرایط سمی ایجاد کنند، سرب و روی رایج ترین آنها هستند.
اغلب، هنگامی که علائم دیده می شود، ممکن است پرنده از قبل بسیار بیمار شده باشد. مسمومیت با فلزات سنگین یک وضعیت سمی است که در اثر بلع فلزات سنگین ایجاد می شود. هنگامی که طبیعت کنجکاو پرندگان آنها را به جویدن یا بلعیدن اشیاء مختلف، اغلب فلزی سوق می دهد، ممکن است مقدار زیادی فلز را ببلعند و مسموم شوند.
بلعیده شدن فلزات می تواند به دستگاه گوارش، سیستم عصبی، کلیه ها و کبد آسیب برساند و در موارد شدید منجر به مرگ شود.
علل مسمومیت با فلزات سنگین در پرندگان
سرب، زمانی که وارد دستگاه گوارش شود، به جریان خون، بافت‌های نرم و استخوان جذب می‌شود. جایی که می‌تواند باعث آسیب به گلبول‌های قرمز خون و بافت‌های مختلف ارگان از جمله کلیه‌ها، کبد و مغز شود.
سرب پس از تجزیه در محیط اسیدی معده به سرعت از طریق دستگاه گوارش جذب می شود و پس از آن به RBC متصل می شود و در سراسر بدن توزیع می شود.
- اکثریت سرب در مغز استخوان ذخیره می شود (94%).
- مقدار کمی در خون (4%) در گردش است.
- مقدار کمتری (2%) در بافت نرم از جمله بافت عصبی باقی می ماند.
هنگامی که سرب وارد سیستم اریتروپوئیتیک می شود، چندین آنزیم را در مسیر سنتز هموگلوبین تجزیه می کند.
تصور می شود که این تغییرات علت اصلی کم خونی میکروسیتیک است که معمولاً در حیوانات مبتلا دیده می شود.روی، در حالی که برای تکثیر سلولی و رشد استخوان ها و غضروف ها لازم است، می تواند اثرات نامطلوبی در مقادیر سمی تر داشته باشد. حتی به کلیه ها و پانکراس آسیب برساند.
شدت مسمومیت با فلزات سنگین می تواند تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله نوع و مقدار فلز خورده شده و رژیم غذایی مانند موارد کم کلسیم یا پروتئین باشد.
علائم سموم فلزات سنگین در پرندگان
علائم حاد معمولاً مربوط به خوردن مقدار زیادی فلز است. این علائم بالینی رایج شامل ضعف، افسردگی، نارسایی، مدفوع غیرطبیعی رنگی و علائم عصبی است که ممکن است کاملاً مشخص باشند.
مصرف مقادیر کمتر فلز در مدت زمان طولانی تر ممکن است علائم مزمن تری را به همراه داشته باشد. کاهش وزن، نارسایی مزمن و افزایش فلج یا نقایص عصبی شایع ترین علائم مشاهده شده است.
کم خونی میکروسیتیک که تصور می شود نتیجه افزایش شکنندگی RBC و همچنین هماچوری و هتروفیلی است، تغییراتی هستند که معمولاً در هموگرام مشاهده می شوند.
تغییرات بیوشیمیایی می تواند شامل برخی یا همه موارد زیر باشد: افزایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، لاکتات دهیدروژناز (LDH)، کراتین کیناز (CK) و اسید اوریک.
در حالی که برخی از پرندگان هیچ نشانه ای از مسمومیت با فلز نشان نمی دهند، برخی دیگر می توانند علائم مختلفی را در ارتباط با سیستم گوارشی، ادراری و عصبی نشان دهند. شدت علائم نیز به میزان مصرف فلزات سنگین بستگی دارد. علائم عبارتند از:
- تشنج
- ضعف
- نابینایی
- استفراغ
- فلج پاها
- بی حالی
- افسردگی
- افتادگی بال
- افزایش ادرار
- فضولات شل
- کمبود اشتها
- کج شدن سر
- رفتار مخرب پر
- تغییرات صوتی
- افزایش تشنگی
- مدفوع با بوی بد
- به خود پيچيدن
- تنفس کم عمق
- از دست دادن پر
- پوست مایل به آبی
- لرزش در بدن و سر
- از دست دادن کنترل حرکت بدن
- مدفوع خونی یا تیره
- کاهش وزن تدریجی
- ادرار سبز، صورتی یا قرمز
- غشاهای مخاطی رنگ پریده
- فضولات بیش از حد مرطوب
- مدفوع سبز رنگ که می تواند پرها را لکه دار کند.
- کما
- مرگ
انواع سموم فلزات سنگین در پرندگان
انواع مختلفی از سموم فلزات سنگین در پرندگان یافت می شود که نام آن ها از فلز بلعیده شده گرفته شده است.
سموم سرب
مسمومیت با سرب شایع ترین نوع مسمومیت با فلزات سنگین است. پرندگان می توانند سرب اقلام معمولی خانگی مانند اسباب بازی ها، پرده ها، جواهرات، قفس های فلزی وارداتی، ترکیبات درزبندی، باتری ها، لحیم کاری، وزنه های ماهیگیری، فویل، آستر مخزن، بلبرینگ، سرامیک، پلاستیک، بسته بندی آب نبات، جوهر، رنگ، مهمات، زیپ و شیشه سربی را بخورند.
مسمومیت روی
مسمومیت با روی در رتبه دوم پس از سرب قرار دارد و همچنین در بسیاری از اشیاء خانگی یافت می شود. یک شی معمولی که در مسمومیت با روی دخیل است سیم گالوانیزه است، اما روی همچنین می تواند در اسباب بازی ها، زنگ ها، زنجیرها، کلیدها، سکه های ضرب شده پس از سال 1983، گیره ها، قفس های فولادی، قفس های با روکش پودری، لوازم جانبی قفس، مهره ها و پیچ، قفل، واشر، بست گیر، ظروف گالوانیزه، مهمات، مواد نگهدارنده چوب، حشره کش ها و لاستیک نیز یافت شود.
مسمومیت مس
این شرایط به ندرت رخ می دهد و می تواند از سیم، سکه های ضرب شده قبل از سال 1982، رنگ ها، مهمات مس و سولفات مس بلعیده شود.
مسمومیت آهن
این وضعیت می تواند در اثر قرار گرفتن در معرض کاسه های تغذیه ساخته شده از چدن یا سایر اشیاء غنی از آهن باشد.
شایع ترین انگل در پرنده خانگی را بشناسید.
تشخیص
مسمومیت فلزات سنگین در پرندگان
تشخیص را می توان با معاینه فیزیکی مشخص کرد که شامل یادداشت وزن، سابقه قرار گرفتن در معرض اشیاء یا ذرات فلزی، علائم و نتایج آزمایشات مختلف است. آزمایش های مختلف خون می تواند سطوح بالای فلزات سنگین را در خون، سرم یا پلاسما نشان دهد.
آزمایش های مختلف خون اغلب می تواند کم خونی یا سمیت سرب یا روی را شناسایی کند و امکان تشخیص قطعی را فراهم کند. اشعه ایکس می تواند وجود فلز را در دستگاه گوارش نشان دهد.
دامپزشک شما همچنین پرنده شما را از نظر حجم چينه دان که نشانه مسمومیت با سرب است، ارزیابی می کند. تشخیص مسمومیت با فلزات سنگین بر اساس تعدادی از عوامل است که اولین آن تاریخچه کامل است.
علائم بالینی بر اساس میزان فلز خورده شده و گونه پرنده می تواند بسیار متفاوت باشد. اگر مالک جویدن روی دیوارها یا قرنیزها، اسباب‌بازی‌ها یا محوطه‌های جدید یا ساختمانی را که می‌تواند رنگ سرب را آئروسل کند، گزارش دهد، احتمال مسمومیت بیشتر می‌شود.
مصرف مقدار زیادی فلز ممکن است باعث علائم حاد یا مرگ شود در حالی که مصرف مزمن مقادیر کمتر ممکن است به عنوان بدتر شدن علائم عصبی یا کاهش وزن ظاهر شود. رادیوگرافی، آزمایش روی و سرب سرم و نمونه برداری از بافت همگی برای تشخیص مفید هستند.
رادیوگرافی
هنگامی که اجسام فلزی در دستگاه گوارش شناسایی می شوند، رادیوگرافی می تواند بسیار مفید باشد، اما عدم وجود این اشیاء در رادیوگرافی وجود فلز سنگین در بدن را رد نمی کند. اشکال غیر قابل مشاهده فلز ممکن است شامل تراشه های رنگ، دودهای گازی یا ذخایر سرب متحرک در مغز استخوان باشد.
سطح سرمی روی و سرب خون احتمالاً رایج ترین شاخص های مورد استفاده برای مسمومیت و پاسخ به درمان هستند. اسپکتروفتومتری جذب اتمی استاندارد طلایی برای آزمایش مقادیر کم (0.2 میلی لیتر) خون کامل یا سرم است، اگرچه نیاز به ارسال نمونه به یک آزمایشگاه خارجی دارد. بسیاری از دامپزشك ها در حالی که منتظر نتایج هستند، درمان شلیته را آغاز می‌کنند که ممکن است 1 تا 3 روز یا بیشتر طول بکشد.
گزینه دیگر استفاده از کیت تست داخلی مانند کیت تست LeadCare است. نقطه ضعف این کیت این است که برش انتهایی بالایی دارد و در صورت بالا بودن مقدار اولیه، ردیابی پیشرفت را دشوار می کند. آزمایش بافت معمولاً روی حیوانات زنده انجام نمی شود، بلکه برای کمک به تشخیص مشکلات سلامت گله استفاده می شود.
۱۰ علائم خطرناک بیماری در پرنده خانگی را بشناسید.
درمان سموم فلزات سنگین در پرندگان
هدف از درمان حذف فلز سمی از بدن پرنده است و می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود: درمان کیلیت، حذف دستی و درمان‌های حمایتی مختلف. علائم نیز اغلب با دارو درمان می شوند.
حذف اجسام فلزی از محیط پرنده شما گام مهمی در جهت بازیابی و جلوگیری از سمیت در آینده است. در صورت امکان، بیماران باید قبل از درمان تثبیت شوند. تثبیت شامل آبرسانی مجدد، گرما درمانی و تغذیه با گاواژ است. NSAID ها اغلب برای کاهش التهاب اطراف اعصاب محیطی و کمک به کاهش علائم عصبی استفاده می شوند.
آنتی بیوتیک ها به صورت موردی، در درجه اول برای رد عفونت ثانویه مورد استفاده قرار می گیرند. شلات تراپی مهم ترین جنبه درمان است که این داروها بیشترین استفاده را دارند:
کلسیم EDTA
نمک دی سدیم کلسیم اتیلن دی آمین تترا استیک اسید یا کلسیم EDTA پروتکل درمانی معمولی شامل 5 روز درمان با تزریق عضلانی است که به دنبال آن 3 روز تزريق انجام نمي شود تا از اتصال بیش از حد کلسیم جلوگیری شود. این پروتکل از پروتکل های پستانداران برای محافظت از کلیه تا حد امکان پذیرفته شده است، اگرچه خطر آسیب کلیوی در گونه های پرندگان بسیار کمتر است. CaEDTA از سد خونی مغزی عبور نمی کند و نباید برای درمان علائم سیستم عصبی مرکزی تجویز شود.
D- پنی‌سیلامین
این دارو به صورت خوراکی می‌تواند با CaEDTA در بیمارستان ترکیب شود. عوارض جانبی قابل توجهی در سیستم کبدی و کلیوی هنگام استفاده از این دارو در طب انسانی دیده شده است، اما به نظر نمی رسد که این عوارض جانبی تقریباً به همان اندازه در بیماران پرندگان رخ دهد. این دارو را می توان برای درمان علائم سیستم عصبی مرکزی استفاده کرد زیرا از سد خونی مغز عبور می کند.
DMSA – Meso 2,3 – dimercaptosuccinic acid
یک عامل کیلیت خوراکی است که در درمان سمیت سرب و روی بسیار موثر است. این دارو سرب مغز استخوان را کلات نمی کند که ممکن است دوره درمان را طولانی تر کند.
شیلات درمانی از عوامل تزریقی مانند کلسیم EDTA یا عوامل خوراکی مانند دی مرکاپتوسوکسینیک اسید (DMSA) و دی پنی‌سیلامین برای اتصال و حذف فلزات سنگین استفاده می‌کند. با توجه به شرایط پرنده شما، ممکن است به چندین درمان نیاز داشته باشد.
درمان خوراکی
درمان های خوراکی را می توان در خانه انجام داد. در مواردی که قطعات بزرگتری از فلزات وجود دارد، می توان آنها را از طریق آندوسکوپی، جراحی، لاواژ معده یا پروونتریکولوتومی خارج کرد.
روان کننده ها و کاتارتیک ها می توانند برای کمک به حذف فلزات مانند روغن معدنی یا ذرت یا سولفات منیزیم استفاده شوند. مواد حجیم را می توان برای کمک به حذف سموم از دستگاه گوارش مانند پسیلیوم، کره بادام زمینی، فیبر، متیل سلولز یا ملین ها استفاده کرد.
سایر درمان‌های حمایتی می‌تواند شامل درمان مایعات و الکترولیت، گرما درمانی، ویتامین‌های B کمپلکس و داروهایی برای کنترل لرزش و تشنج باشد.
درمان ها تا برطرف شدن علائم ادامه می یابد. اغلب، آزمایش خون و اشعه ایکس دوباره برای ارزیابی پیشرفت پرنده شما انجام می شود و در صورت نیاز درمان ادامه می یابد.
بهبود مسمومیت فلزات سنگین در پرندگان
بهبودی پرنده شما بستگی به شدت سمیت دارد. در موارد مسمومیت با سرب، علائم ممکن است فقط در یک پرنده بسیار بیمار که نزدیک به مرگ است ظاهر شود. با این حال، اگر مسمومیت به موقع تشخیص و درمان شود، پرنده شما ممکن است بهبود یابد. به دلیل تنوع زیاد اشیاء سمی و کنجکاوی طبیعی پرندگان، ممکن است جلوگیری از بلع فلز توسط پرنده آسان نباشد. اما راه هایی وجود دارد که می توانید احتمال مسمومیت با فلزات سنگین را به حداقل برسانید، مانند:
- منابع بالقوه فلزات سنگین را شناسایی کنید.
- بر پرندگان خانگی در خارج از قفس نظارت کنید.
- قرارگیری پرنده خود را در مناطقی با سطوح بالای فلزات سنگین محدود کنید.
- منابع فلزات سنگین از جمله قفس و اسباب بازی ها را از محیط پرنده خود حذف کنید.
- از یک محلول اسیدی ملایم برای تمیز کردن سیم کشی قفس گالوانیزه جدید استفاده کنید تا سطح روی را کاهش دهید.
پيش آگهی مسمومیت فلزات سنگین در پرندگان
شاخص های اصلی بهبود قطع یا کاهش علائم بالینی و کاهش سطح سرب سرم به زیر 20 گرم در دسی لیتر است. برای رسیدن به بهبودی اغلب به چندین دوره درمان نیاز است و برخی از علائم عصبی ممکن است بدون در نظر گرفتن طول درمان به طور کامل برطرف نشوند.
برداشتن فلز، اجسام خارجی و همچنین مواد حجیم کننده مورد استفاده برای حرکت فلز از طریق دستگاه گوارش را می توان به صورت جداگانه مورد استفاده قرار داد و به طور بالقوه زمان شلیت را کاهش داد.
یک مطالعه در سال 2009 نشان داد که استفاده از شن، ریز یا درشت، باعث کاهش مدت زمان عبور اجسام خارجی فلزی از دستگاه گوارش پرندگان می شود.
پیش آگهی بستگی به پاسخ بیمار به درمان دارد. پرندگانی که به شدت مبتلا هستند ممکن است دچار کم آبی و شوک هیپوولمیک شوند، در نتیجه درمان اولیه کیلاسیون را منع می کند.
اگر بیمار به درمان اولیه به خوبی پاسخ دهد و منبع سمیت حذف شود، پیش آگهی به طور کلی خوب است. با این حال، اگر بیمار به درمان پاسخ ندهد یا وضعیت عصبی او ضعیف باشد، پیش‌آگهی تا حدی ضعیف است. قرارگیری در معرض مصرف مزمن می تواند منجر به آسیب دائمی عصبی و گاهی اوقات دستگاه گوارش شود.
