کمبود کبالت در گوسفندان

کمبود کبالت در گوسفندان همچنین به عنوان بیماری کبد سفید شناخته می شود. بسیاری از خاک ها و مراتع در سراسر جهان کمبود کبالت دارند. این وضعیت باعث کمبود کبالت در گوسفندانی می شود که در این مراتع چرا می کنند. بره ها، پس از از شیر گرفتن، به ویژه در معرض کمبود کبالت قرار دارند، که علائم آن ترشحات آبکی از چشم، کاهش سرعت رشد و کاهش وزن است.

در موارد شدید کاهش اشتها، کم خونی و در نهایت مرگ ممکن است رخ دهد. مقاومت در برابر بیماری هایی مانند انگل های گوارشی روده نیز ممکن است مختل شود. کبد بره ها از طریق تجمع لیپیدها (بیماری کبد سفید گوسفند) رنگ پریده، متورم و شکننده می شود.

علائم کمبود کبالت در گوسفندان

علائم بالینی کمبود کبالت معمولاً در بره های از شیر گرفته شده در مرتع در اواخر تابستان / پاییز مشاهده می شود. علائم شامل بی حالی، کاهش اشتها، پشم بی کیفیت با پشم گوسفند باز، اندازه کوچک و وضعیت بد بدن با وجود تغذیه کافی است. گوسفندانی که دچار کمبود کبالت هستند ممکن است به خوبی به واکسیناسیون پاسخ ندهند و بیشتر در معرض بیماری های کلستریدیال (به عنوان مثال کلیه های پالپی) و پاستورلوزیس (ذات الریه) باشند.

در موارد شدید کمبود کبالت (که به آن سندرم کبد سفید گوسفند گفته می شود) بره هایی با علائم عصبی از جمله افسردگی، فشار دادن سر و سرگردانی بی هدف وجود دارند.

کمبود کبالت در میش های بالغ کمتر دیده می شود، اما ممکن است اثرات ثانویه را به صورت ناباروری و توانایی ضعیف برای باروری را نشان دهند و شواهدی وجود دارد که کمبود کبالت در میش های باردار باعث سقط جنین می شود.

جدول زیر مربوط به خلاصه ای از اختلالات اصلی کمبود کبالت در گوسفند و بز است.

کمبود کبالت از نظر تاریخی به عنوان “بیماری ساحلی” گوسفندان در استرالیای جنوبی، “کاج کبالت” در شمال غربی اسکاتلند، “بیماری بوش” در نیوزیلند و “بیماری نمک” در فلوریدا ثبت شده است .

گوسفندان چگونه از کبالت استفاده می کنند؟

تنها نقش بیولوژیکی شناخته شده کبالت به عنوان سازنده ویتامین B12 است که دارای دو عملکرد عمده کوآنزیم در بدن است و در کبد برای تولید انرژی استفاده می شود. متیل کوبالامین، باعث سنتز متیونین می شود. تأمین متیونین در نهایت بر سنتز DNA تأثیر می گذارد .تسهیل در متابولیسم پروپیونات، که پیش ماده مهمی از گلوکز در نشخوارکنندگان است، نقش اساسی در متابولیسم انرژی نشخوارکنندگان دارد.

نشخوارکنندگان کاملاً به میکروبهای شکمبه خود نیاز دارند تا بتوانند کبالت را به ویتامین B12 تغییر دهند. اما وضعیت ویتامین B12 حیوانات کاملاً به سطح کبالت موجود در خاک و رژیم غذایی بستگی ندارد. بلکه توانایی میکروب های شکمبه، بازده جذب و نیاز متابولیکی عملکردهای وابسته به کوآنزیم نیز از عوامل مهم در این زمینه هستند. سطح رژیم غذایی کبالت زیر 0.08 میلی گرم (1.4 میلی مول) / کیلوگرم ناکافی در نظر گرفته می شود.

با توجه به تأثیر کمبود کبالت بر میزان ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن گوسفندان، گزارش هایی از اختلال گلبول های سفید گوسفندان مبتلا به کمبود کبالت وجود دارد. اما ارتباط آنها با مقاومت در برابر بیماری در داخل بدن اثبات نشده است.

کمبود کبالت باعث کاهش بقا بره و افزایش حساسیت به عفونت انگلی به صورت گذرا در گاوها و در نهایت در گوسفندان شده است.

بزهای گوسفندی و آنگورا به دلیل نیازهای بالایی که برای رشد پشم دارند ممکن است به کمبود آن حساس باشند.

بره هایی که با رشد شدید مدیریت می شوند، نیاز بیشتری به کبالت دارند. از این رو ممکن است حساس تر باشند. بره های نر جوان نیز می توانند به ویژه در گله آسیب پذیر باشند.

سطح کبالت خاک

رابطه بین وضعیت خاک، گیاه و کبالت حیوانی پیچیده است و بنابراین پیش بینی میزان آن مشکل دشوار است . PH خاک، تراکم خاک و مراتع با سرعت در حال رشد می توانند بر جذب کبالت توسط گیاهان تأثیر بگذارند. کبالت مرتع با افزایش PH خاک کاهش می یابد و در صورت آلودگی گیاهان به خاک با زهکشی ضعیف و غلظت گیاهان افزایش می یابد .

خاکهایی با محتوای مولیبدن زیاد می توانند باعث کمبود کبالت شوند. مقادیر خاک کبالت زیر 0.3 میلی گرم (5.1 mol) بر کیلوگرم خاک “کم کبالت” تلقی می شود.

پیشگیری کمبود کبالت در گوسفندان

گوسفندان به تأمین مداوم کبالت نیاز دارند، زیرا ظرفیت بدن آنها برای ذخیره ویتامین B12 محدود است. اینکه آیا کمبود کبالت دلیل عملکرد نامطلوب حیوان است می توان با اندازه گیری سطح B12 پلاسما بره تأیید و یا رد شود. تنوع قابل توجهی در غلظت کبالت در گونه های مرتع با شبدرهایی که سطح بالاتری از چمن چمن دارند، وجود دارد.

غلات به ویژه غلات کامل، غلظت کمی از کبالت را دارند.  استفاده از گیاهان حبوبات در مراتع باعث بهبود محتوای مواد معدنی کبالت می شود.

پیشگیری از کمبود کبالت با روش های مدیریتی بسیار دشوار است. کشاورزان در مناطقی که خاک آن حاوی مقدار کبالت بسیار کم است ممکن است مجبور هستند مواد خوراکی را از مناطقی که کمبود کبالت مشکلی ندارد وارد خاک کشاورزی خود کنند. اما در حال حاضر، تکنیک های بررسی ژئوشیمیایی برای ارزیابی خطر کمبود مواد معدنی خاک، از جمله کبالت استفاده می شود.

خوراک های مکمل بهترین راه برای تامین  کبالت مورد نیاز برای گوسفندان نیستند زیرا می تواند منجر به مصرف بیش از حد در گوسفندان شود.

تأمین کبالت در پرورش گوسفند

روشهای مختلفی برای تأمین کبالت در پرورش گوسفند معمولی استفاده می شود، از جمله:

• مکمل خوراک کنسانتره
• مکمل کبالت در نمک مواد معدنی با دسترسی آزاد
• خیساندن دوره ای خوراک گوسفندان با کبالت و استفاده از سولفات کبالت به طور مستقیم در مرتع.

استفاده از سولفات کبالت در مرتع یکی از متداولترین روش های پیشگیری از کمبود کبالت بود. اما افزایش قیمت نمک های کبالت باعث کاهش استفاده از آنها به عنوان کود شده و استفاده از آن به صورت نواری می تواند باعث صرفه جویی در هزینه ها شود. همچنین افزودن نمک یا اکسیدهای کبالت به چراگاه ها ممکن است سرعت رشد حبوبات را تحریک کند. دفعات کوددهی به نوع خاک و نحوه مدیریت بستگی دارد.

کوددهی در خاک هایی که بسیار قلیایی هستند و خاکهایی که اخیراً آهکی شده اند زیاد مورد تایید نیست. کارایی کودهای کبالت به عنوان راهکاری برای پیشگیری مشکلات کمبود کبالت به محتوای منگنز خاک بستگی دارد. خاک های حاوی اکسیدهای منگنز، کبالت را به شکلی که برای چرای حیوانات در دسترس نباشد، تغییر می دهند.

خیساندن خوراکی با محلول های سولفات کبالت یک گزینه خوب است، اما در بسیاری از مزارع کار پر هزینه و غیرممکن است، زیرا نیاز به تکرار هفتگی یا دو هفته ای دارد. نوشیدن خوراکی با داروهای ضد کرم حاوی کبالت به طور فزاینده ای در کشاورزی مرسوم محبوب شده است، بسیاری از داروهای ضد کرم موجود در بازار حاوی کبالت و سلنیوم هستند . اما این روش در کشاورزی ارگانیک قابل استفاده نیست زیرا استفاده از داروهای ضد کرم معمولاً مجاز نیست. همچنین در هنگام استفاده از این دارو ها باید  وضعیت مزرعه خود را در نظر بگیرید.

توجه!

قبل از از شیر گرفتن بره ها نباید از اکسید کبالت در بره ها استفاده شود، زیرا می تواند یک پوشش نامحلول از فسفات کلسیم ایجاد شود و مانع از آزاد شدن کبالت شود.

مواد معدنی به دلیل مصرف متغیر، روش مناسبی در تأمین کبالت نیستند. مکمل ها یک روش ارزشمند برای اطمینان از وضعیت صحیح کبالت جیره های مخلوط خانگی هستند. مخلوط های معدنی حاوی حداقل 680 میلی مول (40 میلی گرم) Co / kg مصرف كافی را درصورت وجود 25 كیلوگرم در هر تن فراهم می كنند، به شرطی كه كنسانتره حداقل 10 درصد از كل غذای مصرفی را ایجاد كند. متأسفانه، بره ها در دوره های پر خطر برای کبالت به ندرت با کنسانتره تغذیه می شوند.

نشان داده شده است که مدیریت چرا تأثیر زیادی در پیشگیری از کمبود کبالت در گوسفندان دارد. مراتع مرتع چرا ممکن است شدت بیماری کمبود کبالت را کاهش دهد.

درمان کمبود کبالت در گوسفندان

کمبود کبالت را می توان با اندازه گیری سطح B12 در پلاسمای خون مشخص کرد. فوری ترین و کوتاه ترین پاسخ به علائم کمبود کبالت با تزریق سیانوکوبالامین، ویتامین B12 مستقیم یا داروی خوراکی سولفات کبالت در دسترس است.

با استفاده از روش های دیگر پیشگیری مانند درمان مرتع با نمک کبالت یا استفاده از بولوس، می تواند از تزریق بیش از حد پیشگیری کند. درمان با دوز خوراکی با سولفات کبالت باعث افزایش چشمگیر سنتز ویتامین B12 در میکروب های شکمبه می شود. برای همه روشهای دامپزشکی باید از مشاوره دامپزشکی استفاده کرد.

برای پیشگیری از کمبود کبالت در گوسفندان خود بهتر است روش های زیر را برای مدیریت بهتر گله خود انجام دهید.

• مشخص کنید که آیا خاک از نظر کبالت کمبود دارد یا خیر؟
• مشخص کنید که آیا کمبود کبالت منجر به کاهش رشد بره ها شده است یا خیر.
• از گیاهان در رژیم غذایی گوسفندان خود استفاده کنید (به عنوان مثال حبوبات) که حاوی سطح بالاتری از مواد معدنی از جمله کبالت هستند.

سخن آخر

کبالت نقش بیولوژیکی مهمی به عنوان ترکیب ویتامین B12 دارد که توسط میکروارگانیسم های موجود در معده اول (شکمبه) تولید می شود. کمبود کبالت (کاج) در مواردی رخ می دهد که غلظت کم کبالت خاک وجود دارد که ممکن است باعث اسهال شود و در نتیجه در جذب ویتامین B12 تداخل ایجاد کند.

کمبود کبالت در بزرگسالان بسیار کمتر مشاهده می شود اما گزارش می شود که باعث کاهش باروری و توانایی مادرانه ضعیف می شود اما این علائم ممکن است بیشتر مربوط به نمره عمومی وضعیت کم بدن باشد.

درمان با ترکیبی از تزریق عضلانی ویتامین B12 و خیساندن با حداکثر 1 میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن سولفات کبالت سریعتر انجام می شود. پس از آن، نوشیدن ماهیانه با سولفات کبالت، اغلب در ترکیب با یک داروی ضد التهابی، باید افزایش وزن زنده را تضمین کند.

مصرف مکمل کبالت خوراکی در واقع بسیار ارزان است و در صورت لزوم، می توان آن را به برخی از ماسه های ضد التهابی اضافه کرد. بره های دوز ماهیانه از حدود سه ماهگی با آبریزهای کبالت باید در بیشتر شرایط کبالت کافی برای بره های در حال رشد را تأمین کنند.

منابع:

https://www.farmhealthonline.com/disease-management/sheep-diseases/cobalt-deficiency-in-sheep/

https://www.nadis.org.uk/disease-a-z/sheep/trace-element-deficiencies-in-sheep/