چرا برخی از بزها شیر تولید نمی کنند؟

اگر به عنوان یک دامدار به دنبال این هستید که چرا برخی از بزها شیر تولید نمی کنند باید بدانید که بز یکی از حیوانات اهلی و پر جست و خیز است که نژادهای بسیار مختلفی دارد. بسیاری از افراد از بزها در گله های بزرگ نگهداری می کنند. بزها دارای نژادهای مختلف شیری و گوشتی هستند. شیر بزها دارای خواص بسیار زیادی بوده و نسبت به شیر سایر حیوانات اهلی دارای لاکتوز کمتری است. همچنین ترکیبات شیر بز از نظر قند، چربی و پروتئین بیشترین شباهت را به شیر انسان دارد.

بارداری بزهای ماده اغلب در فصل بهار شروع می شود. اما با این حال برخی از بزهای ماده بعد زایمان هیچ شیری تولید نمی کنند.  این مساله در بزهای نژاد گوشتی که به هدف تولید گوشت پرورش داده می شوند، کاملا طبیعی است. اما اگر توقف شیردهی در یک بز نژاد شیری رخ دهد، کاملا نگران کننده بوده و باید در اسرع وقت علت را شناسایی کنید.

برای نگهداری از بزهای نژاد شیری باید حتما از مکانیسم تولید شیر در بزها اطلاع داشته باشید. شیردهی در بزها عملکرد پیچیده ای است که تحت تاثیر تغذیه، هورمون ها و غدد پستانی قرار دارد. غدد پستانی به تولید، ذخیره و ترشح شیر کمک می کنند. بنابراین، مراقبت مناسب از بزها برای تولید شیر بیشتر اهمیت زیادی دارد.

علاوه بر این، هرگونه عدم تعادل در تغذیه، هورمون ها و اختلال عملکرد غدد پستانی می تواند در شیردهی بزها مشکل ایجاد کند. برخی از بزها پس از زایمان قادر به تولید شیر برای بزغاله ها نیستند. عدم شیردهی در بزها می تواند ناشی از علل مختلفی باشد. مهمترین علل توقف شیردهی پس از زایمان در بزها عبارتند است از:

زایمان زودرس

طول دوره بارداری بزها 146 تا 155 روز است. به عبارت دیگر، بارداری بزها تقریبا 5 ماه طول می کشد. در صورتی که بزماده دچار زایمان زودرس شود، تولید شیر ممکن است کمی تولید بکشد. اما معمولا مقدار شیر پس از دو یا سه هفته پس از زایمان افزایش می یابد.

بارداری و زایمان در بز ها چگونه است؟

عدم تعادل تغذیه ای و هورمونی

نداشتن تغذیه مناسب یکی از مهمترین دلایل عدم تولید شیر در بزهای ماده به خصوص پس از زایمان است. بز ماده برای تولید شیر به انرژی زیادی احتیاج دارد. بنابراین اگر بز از سلامت کامل برخوردار نباشد یا تمام مواد مغذی لازم را دریافت نکند، قادر به تولید شیر کافی نخواهد بود.

چاقی و یا لاغری شدید هر دو جزء عوامل تاثیر گذار در سلامت بزها بوده و می توانند باعث عدم تولید شیر در بزهای ماده شوند. بنابراین در صورت عدم تولید شیر کافی در مرحله اول باید به نوع تغذیه بزها دقت کنید.

بیماری های باکتریایی بز ها را بشناسید.

بارداری زودهنگام

در حیوانات نیز درست مانند انسان ها سن عامل مهمی در بارداری است. بارداری زودهنگام در آغاز بلوغ می تواند باعث بروز مشکلا بسیار زیادی در سلامت  حیوانات از جمله بزها شود.

سن بارداری مناسب در اغلب نژادهای بز 9 ماه است. در برخی دیگر از نژادها مانند آنگورا، بز ماده برای بارداری باید حداقل 12 ماه سن داشته باشد. همچنین بزهایی که بیشتر از 11 سال دارند، معمولا به دلیل سن بالا نمی توانند شیر ​​کافی تولید کنند.

عدم رشد پستان ها

اگر پستان بز بیش از حد کوچک بوده و یا به اندازه کافی رشد نکرده باشد، می تواند باعث مشکلاتی در تولید شیر شود.

ابتلا به انگل ها و بیماری ها

انگل هایی مانند کرم ها، شپش ها و کنه ها می توانند باعث ایجاد مشکلات جدی در دوران بارداری حیوانات شوند. همچنین آلودگی به انگل ها باعث کم خونی، سوء تغذیه و ابتلا بزها به برخی از عفونت ها می شود. کم خونی و سوء تغذیه بر روند شیردهی بزها تاثیر زیادی داشته و می تواند تولید شیر در بزها را کاهش دهد.

بیماریهای مهمی که به خصوص بعد از زایمان، می توانند باعث کاهش تولید شیر در بزهای ماده شوند عبارتند از:

• تب شیر
• ورم پستان
• تومور در پستان
• انسفالیت آرتریت کاپرین

انگل در بز و نحوه درمان آنها کدامند؟

راهکارهای افزایش شیر در بزها

روش های مختلفی وجود دارد که با استفاده از آنها می توانید به بز ماده برای تولید شیر در دوران پس از زایمان کمک کنید. به عنوان مثال یکی از این روش ها استفاده از شیر دوش برای تحریک غدد شیری و تولید شیر بیشتر در بزها است. اگر عدم تولید شیر ناشی از مشکلی خفیف باشد بز ماده دیر یا زود شروع به تولید شیر خواهد کرد. اما با این حال باید صبور باشید. زیرا روند افزایش شیر در بزها ممکن است کمی زمان ببرد. سایر روش ها عبارتند از:

استفاده از غذاهای مغذی

بزها در زمان شیردهی به انرژی، پروتئین، مواد معدنی،  ویتامین ها و آب بیشتری نیاز دارند. بزهای شیری در صورت نداشتن تغذیه مناسب نمی توانند شیر کافی تولید کنند. بنابراین، آب و غذای بزهای ماده باید طوری باشد که بتواند تمام نیازهای تغذیه ای این حیوان را برطرف کند.

به عنوان مثال برای تغذیه بزها در دوران پس از زایمان می توانید از علف سبز با کیفیت بالا، گیاه یونجه، مخلوط غلات و مواد غذایی تجاری و آماده استفاده کنید.

تب شیر یکی از بیماری هایی است که بعد از زایمان در بزها رخ می دهد. به این بیماری هیپوکلسمی نیز گفته می شود. برای پیشگیری از ابتلا بزها به تب شیر، میزان کلسیم مصرفی بزها را به خصوص در دو هفته آخر بارداری و پس از زایمان افزایش دهید.

استفاده از روش های درمانی

حتی اگر بز ماده فقط قادر به تولید چند قطره شیر باشد، جای امیدواری زیادی خواهد بود. در این وضعیت استفاده از برخی از درمانها موثر بوده و می توانند میزان تولید شیر را افزایش دهند. همچنین تحریک ناحیه پستان باعث ترشح بیشتر هورمون های شیردهی خواهد شد. بنابراین برای تحریک تولید شیر، به ترتیب روش های زیر را انجام دهید:

• به آرامی به پستان ها ضربه بزنید.
• نواحی مختلف پستان را ماساژ دهید.
• پستان ها را به حالت دوشیدن شیر فشار دهید.

مشورت با دامپزشک

اگر 6 تا 7 ساعت بعد از زایمان گذشت و بز ماده حتی یک قطره شیر هم تولید نکرد، با دامپزشک تماس بگیرید. زیرا این مساله می تواند نشان دهنده وجود مشکلات جدی تر در بز ماده باشد. از جمله:

• اختلالات هورمونی. ابتلا بزها به این مشکل رامی توان با تزریق اکسی توسین، PRL  و غیره درمان کرد. انجام این کار فقط در حیطه تخصص دامپزشک است.
• بیماری های مختلف. اگر عدم تولید شیر به دلیل ابتلا بز ماده به بیماری هایی مانند تومور پستان، آنسفالیت آرتریت (CAE) ، ورم پستان و تب شیر باشد، دامپزشک داروهای لازم را برای درمان تجویز خواهد کرد.

درمان اختلالات هورمونی و یا بیماری هایی مانند تب شیر در بزها معمولا زمان بر است. بنابراین باید تا بهبودی کامل بزهای ماده و آغاز تولید شیر صبور باشید.

اگر بز ماده قادر به شیردهی نباشد بزغاله ها را چگونه تغذیه کنیم؟

چند ساعت اول پس از تولد حساس ترین زمان برای بزغاله ها است. بزغاله ها برای زنده ماندن به غذا و مراقبت کافی نیاز دارند.

اگر بز شما شیر نمی دهد، حتی آغوز بعد از زایمان، برای زنده نگه داشتن بزغاله ها کافی است.

آغوز یا شیر اولیه دارای ترکیبات بسیار مهمی بوده و مواد غذایی لازم برای حفظ سلامت بزغاله ها را تامین می کند. همچنین تغذیه بزغاله ها با آغوز باعث می شود این حیوانات بتوانند آنتی بادی های لازم برای مقابله با بیماری ها را دریافت کنند. بهتر است آغوز را 4 ساعت پس از تولد به بزغاله ها بدهید. این بهترین زمان برای جذب آغوز در دستگاه گوارش بزغاله ها است. دادن آغوز به بزغاله ها بعد از 24 ساعت ممکن است به هیچ وجه موثر نباشد. در صورت ندادن آغوز به بزغاله ها و یا دادن آغوز در زمان غیر مناسب، بزغاله ها ضعیف شده و به راحتی به بیماری های مختلف مبتلا می شوند.

در ادامه برای زنده نگه داشتن بزغاله ها باید این حیوانات را با بطری تغذیه کنید.

بزغاله چند بار و چه مقدار شیر می نوشد؟

با افزایش وزن بدن بزغاله ها، نیاز این حیوانات به شیر افزایش می یابد.

• در هفته اول، هر 4 ساعت یکبار به بزغاله ها شیر بدهید بدهید. 240 میلی لیتر شیر در هر وعده غذایی برای این سن کافی است.
• در هفته دوم و سوم، باید بزغاله ها را 4 بار در روز تغذیه کنید. بزغاله ها در هر وعده تغذیه تقریبا به 360 میلی لیتر شیر نیاز دارند.
• از هفته سوم تا پایان دوره شیرگیری باید بزغاله ها را سه بار در روز شیردهی کنید. مقدار شیر مورد نیاز بزغاله ها در این سن در حدود 450 میلی لیتر است.

آیا می توان به بزغاله ها شیر زیاد داد؟

ممکن است بزغاله ها بعد از اتمام خوردن شیر هنوز گرسنه به نظر برسند. اما نباید بیش از حد به بزغاله ها شیر یا غذا بدهید. با دقت به وضعیت معده بزغاله می توانید تصمیم بگیرید که آیا بزغاله بیش از حد تغذیه شده است یا هنوز نیاز به تغذیه دارد. استفاده از مقدار مناسب شیر برای حفظ سلامت بزغاله ها ضروری است.

نکات مهم:

• تولید کم شیر در بزهای نژاد گوشتی کاملا طبیعی است.
• هورمون ها، وضعیت سلامت و بدن بزها بر تولید شیر تأثیر دارد.
• اختلالات هورمونی در بزهای شیری می تواند باعث عدم تولید شیر در این حیوانات شود.
• ابتلا به برخی بیماری های مختلف به خصوص تب شیر باعث می شود، بزها بعد زایمان قادر به تولید شیر نباشند.
• در صورت ابتلا بزها به بیماری برای درمان این حیوانات و آشنایی با روش تغذیه بزغاله ها باید حتما با دامپزشک مشورت کنید.

تغذیه بز ها و رژیم غذایی مناسب آنها چگونه است؟

منبع: https://farmingmethod.com/goat-not-producing-milk-after-kidding/