بیماری های انتقالی از گربه به انسان
بیماری های انتقالی از گربه به انسان
اگرچه بیشتر بیماری های عفونی مربوط به گربه ها، فقط گربه ها را تحت تاثیر قرار می دهند. اما برخی از این بیماری ها، می توانند از گربه ها به انسان ها منتقل شوند. بیماری های انتقالی از گربه به انسان، بیماری های مشترک بین انسان و حیوان نامیده می شوند. این مقاله، شایع ترین بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات را پوشش می دهد. همچنین به اقدامات احتیاطی ساده ای که می توان برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری ها انجام داد، اشاره می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خطرات خاص، تشخیص و درمان بیماری های مشترک بین انسان و دام، با پزشک یا دامپزشک خود، تماس بگیرید.
عوامل خطر بیماری های مشترک انسان و حیوانات
احتمال ابتلای یک فرد معمولی به بیماری های شایع در بین گربه ها پایین است. اما افرادی که دارای سیستم ایمنی ناقص یا ضعیف هستند، مستعد ابتلا به این بیماری ها می شوند. این افراد شامل نوزادان، افراد مبتلا به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز)، افراد سالمند و افراد تحت شیمی درمانی ضد سرطان یا دریافت داروهای دیگری هستند که ممکن است سیستم ایمنی آنها را سرکوب کند.
شایع ترین بیماری های مشترک بین گربه و انسان
تعدادی از بیماری های باکتریایی مشترک میان انسان ها و گربه ها، عبارتند از:
خراش گربه (CSD)
خراش گربه (CSD) توسط یک باکتری به نام Bartonella henselae ایجاد می شود. این باکتری، ممکن است در بزاق گربه های آلوده و کک های موجود در بدن گربه، یافت شود. این عفونت باکتریایی معمولاً از طریق خراش از گربه به انسان منتقل می شود. اگرچه می تواند از طریق زخم های گاز گرفتن و هنگامی که گربه زخم های باز فرد را لیس می زند نیز، منتقل شود.
در بین گربه ها، این باکتری بیشتر از طریق نیش کک موجود در بدن گربه آلوده منتقل می شود. همچنین ممکن است در مدفوع این کک های آلوده نیز یافت شود. مدفوع کک، اگر در معرض زخم باز گربه یا انسان قرار گیرد، می تواند منبع عفونت باشد.
افراد مبتلا به CSD معمولاً در محل گزش یا خراش دچار تورم و احتمالاً تاول می شوند. گره های لنفاوی در ناحیه زخم ممکن است متورم و دردناک شوند. همچنین، افراد مبتلا ممکن است تب، سردرد، درد ماهیچه ها و مفاصل، خستگی و کاهش اشتها را تجربه کنند.
بزرگسالان دارای سیستم ایمنی قوی، عموماً بدون عوارض ماندگار، از این بیماری بهبود می یابند. اما ممکن است چندین ماه طول بکشد تا این بیماری به طور کامل، در این افراد، از بین برود. افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند ممکن است از عوارض شدیدتری مانند عفونت چشم، مغز و قلب رنج ببرند.
موارد شدید بیماری ممکن است نیاز به درمان آنتی بیوتیکی، برای رفع فوری عوارض، داشته باشد.
تقریباً 40 درصد از گربه ها به Bartonella henselae آلوده هستند. اما اکثر آنها هیچ نشانه ای از بیماری ندارند. آنتی بیوتیک ها به طور قابل توجهی، این عفونت را در گربه ها درمان نمی کنند. در حال حاضر، مصرف آنتی بیوتیک برای این گربه ها، توصیه نمی شود.
Pasteurella multocida
Pasteurella multocida یک باکتری است که در دهان 70 تا 90 درصد گربه ها یافت می شود. گزش گربه های آلوده به این ارگانیسم ممکن است در عرض 24 تا 48 ساعت در محل زخم درد، تورم و التهاب ایجاد کند. در اکثر موارد زخم های گربه آلوده به پاستورلا با موفقیت با آنتی بیوتیک درمان می شوند. اما عوارض جدی تری مانند گسترش باکتری ها از طریق جریان خون و عفونت دریچه های قلب، در موارد نادر، ممکن است رخ دهد.
مسمومیت با سالمونلا
مسمومیت با سالمونلا، که سالمونلوز نیز نامیده می شود، توسط گروهی از باکتری ها به نام سالمونلا ایجاد می شود. حتی می تواند منجر به بروز اسهال، تب و درد معده شود. این علائم، معمولا یک تا سه روز پس از ابتلا به عفونت، ظاهر می شوند. انسان ها، معمولاً با خوردن غذای آلوده مانند مرغ یا تخم مرغ نپخته، به بیماری سالمونلوز مبتلا می شوند.
اما این بیماری، می تواند از طریق گربه های آلوده که باکتری سالمونلا را حمل کرده و در مدفوع خود دفع کنند، به انسان ها منتقل شود. اگرچه بیماری سالمونلوز معمولاً خود به خود برطرف می شود. اما برخی افراد برای رفع اسهال شدید یا اثرات احتمالی عفونت بر اندام های دیگر به جز دستگاه گوارش، به مراقبت های پزشکی احتیاج دارند.
سالمونلا بیشتر در گربه هایی یافت می شود که از گوشت خام یا پرندگان وحشی و سایر حیوانات تغذیه می کنند. بنابراین صاحبان می توانند با نگهداری گربه ها در داخل خانه و تغذیه آنها با غذای پخته یا فرآوری شده تجاری، خطر ابتلا به سالمونلوز را در خود و گربه های خود کاهش دهند.
پوشیدن دستکش هنگام تمیز کردن سطل زباله یا باغبانی در باغچه (در صورتی که گربه های تان در بیرون از خانه و در خاک مدفوع کرده باشند) و شستن کامل دست ها پس از این فعالیت ها، برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، توصیه می شود.
عفونت های انگلی
کک ها شایع ترین انگل های خارجی گربه ها هستند. نیش آن ها می تواند باعث بروز خارش و التهاب در انسان و گربه شود. کک ها همچنین ممکن است به عنوان ناقل بیماری CSD و سایر بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان عمل کنند. گربه های آلوده به کک ممکن است در هنگام نظافت به کرم های نواری موجود در کک های بلعیده شده، آلوده شوند. با وجود این که شایع نیست. اما انسان ها، می توانند با بلعیدن ناخواسته کک ها به کرم های نواری مبتلا شوند.
گال
گال، یا Sarcoptes scabiei، یکی دیگر از انگل های مشترک بین انسان و حیوانات است که در پوست گربه ها زندگی می کند. اگرچه آلودگی به این انگل، به اندازه آلودگی با کک شایع نیست. اما این کنه ها می توانند از گربه های آلوده به انسان ها منتقل شوند.
این انگل ها می توانند در پوست فرو رفته و باعث ایجاد خارش و ضایعات برجسته در انسان ها، شوند. درمان ابتلا به این انگل در انسان ها، معمولاً شامل استفاده از پمادهای موضعی برای کاهش خارش است. همچنین درمان مداوم حیوانات خانگی مبتلا به این عامل عفونی و تمیز کردن دقیق محل زندگی گربه، از دیگر روش های مبارزه با این انگل، است.
برخی انگل های روده ای گربه مانند کرم های گرد (Toxocara) و کرم های قلاب دار ( Ancylostoma ) نیز می توانند باعث ایجاد بیماری در انسان ها شوند. کودکان به دلیل احتمال بیشتر تماس با خاکی که توسط مدفوع گربه آلوده شده است، در معرض خطر بیشتری نسبت به ابتلا به این اختلالات هستند.
اگرچه اکثر افراد آلوده به انگل های روده گربه علائم بیماری را نشان نمی دهند، اما برخی از افراد ممکن است بیمار شوند.
لارو میگرن احشایی
لارو میگرن احشایی، یک بیماری بالقوه جدی است که می تواند اندام های مختلف را درگیر کند. این بیماری، در اثر مصرف تخم توکسوکارا ایجاد می شود (به عنوان مثال، هنگامی که انگشتان کثیف در دهان قرار می گیرند، این بیماری می تواند به انسان ها منتقل شود).
لاروهای توکسوکارا ممکن است به اندام های شکمی، از جمله کبد، یا سیستم عصبی مرکزی مهاجرت کنند. علائم لارو میگرن احشایی ممکن است شامل تب، خستگی، سرفه، خس خس سینه و درد شکم باشد. لارو میگرن چشمی اصطلاحی است که در آن لاروهای توکسوکارا به چشم مهاجرت می کنند و باعث بروز اختلالات بینایی، حرکات غیرطبیعی یا درد و ناراحتی چشم می شوند.
لارو مهاجر پوستی
لارو مهاجر پوستی، یک بیماری خارش دار پوستی است، و در اثر تماس با خاک آلوده به لاروهای آنسیلوستوما ایجاد می شود. این لاروها ممکن است به زیر پوست نفوذ کرده و مهاجرت کنند. در نتیجه این اتفاق، التهاب، خارش و درد ایجاد شده و ضایعات خطی قرمز رنگی در پوست، به دنبال مهاجرت لارو، ایجاد می شود.
رعایت نکات بهداشتی، از جمله شستن دست ها قبل از غذا، تمیز کردن خاک سبزیجات و کاهش تماس با مدفوع گربه می تواند از بروز این عفونت جلوگیری کند. استفاده از داروهای ضد انگل برای بچه گربه ها و انجام آزمایش مدفوع سالانه در گربه های بالغ، می تواند احتمال آلودگی محیطی و خطر ایجاد این عفونت در انسان را کاهش دهند.
عفونت های قارچی
کرم حلقوی (یا درماتوفیتوز)به هیچ وجه توسط کرم ایجاد نمی شود. این اختلال، یک عفونت پوستی است که توسط گروهی از قارچ ها ایجاد می شود. گربه های آلوده اغلب در محیط هایی زندگی می کنند که تعداد زیادی از حیوانات را در خود جای داده اند.
در گربه ها، کرم حلقوی معمولاً به صورت یک لکه خشک، خاکستری و پوسته پوسته، بر روی پوست ظاهر می شود. در انسان، کرم حلقوی اغلب به صورت ضایعه ای گرد، قرمز و خارش دار ظاهر می شود. ضایعات این اختلال، ممکن است در قسمت های مختلف بدن، از جمله پوست سر، پا (که به آن “قارچ پای ورزشکار” می گویند)، کشاله ران یا ریش دیده شوند.
کرم حلقوی از طریق تماس با پوست یا خز حیوان آلوده، به طور مستقیم، و یا از محیط آلوده، به انسان منتقل می شود. گربه های آلوده، به طور مداوم هاگ های قارچی را از روی پوست و خز خود، به محیط اطراف، می اندازند. از بین بردن این اسپورها، که برای ماه ها، قادر به ایجاد عفونت هستند، دشوار است.
به طور ویژه ای، کودکان در معرض خطر ابتلا به این عفونت هستند. درمان این اختلال، شامل استفاده از پمادهای موضعی ضد قارچ یا داروهای خوراکی ضد قارچ، بسته به شدت و محل ضایعات، است. برای کاهش آلودگی محیط زیست، گربه های آلوده را در یک اتاق قرار دهید تا از عفونت عاری شوند، سپس خانه را کاملاً تمیز و ضد عفونی کنید.
عفونت های تک یاخته ای
تک یاخته ها، موجوداتی تک سلولی هستند. سه بیماری شایع تک یاخته ای مشترک در میان گربه و انسان، عبارت اند از:
- کریپتوسپوریدیوز
- ژیاردیازیس
- توکسوپلاسموز
کریپتوسپوریدیوز می تواند باعث بروز اسهال، استفراغ، تب، گرفتگی شکم و کم آبی در گربه ها و انسان ها شود. تماس مستقیم یا غیر مستقیم با مدفوع گربه های آلوده به کریپتوسپوریدیوم می تواند منجر به انتقال این بیماری به انسان شود. مانند سایر بیماری های مشترک بین انسان و گربه ها، افراد دارای نقص ایمنی، بیشترین خطر ابتلا به این عفونت را دارند.
برای پیشگیری از گسترش عفونت، انجام تست های مدفوع سالیانه را برای گربه های خود برنامه ریزی کرده و گربه های آلوده را طبق دستور دامپزشک خود تحت درمان قرار دهید. سایر اقدامات پیشگیرانه شامل پوشیدن دستکش هنگام دست زدن به مواد آلوده به مدفوع گربه و شستن دست ها پس از آن، است.
ژیاردیازیس
ژیاردیازیس در اثر ایجاد عفونت توسط انگل میکروسکوپی ژیاردیا ایجاد می شود. بسیاری از گونه های جانوری (از جمله گربه ها) مستعد ابتلا به ژیاردیا هستند. ژیاردیا در گربه ها، از طریق مدفوع منتقل شده و معمولاً از طریق منابع آب آلوده، سطوح و یا مواد غذایی به حیوانات و انسان های دیگر سرایت می کند.
علائم عفونت ژیاردیا شامل اسهال، نفخ، گرفتگی شکم، تهوع و کم آبی بدن است. تعدادی داروی تجویزی برای درمان این بیماری در دسترس است و اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند، بهبودی بدون عارضه ای را تجربه می کنند. مهم است بدانیم که اکثر موارد ابتلا به ژیاردیازیس در انسان ها، در نتیجه انتقال عفونت از گربه ها رخ نمی دهد. بلکه در اثر خوردن آب یا غذای آلوده شده توسط حیوانات مزرعه یا جانوران وحشی، رخ می دهد.
توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز توسط یک تک یاخته انگلی به نام Toxoplasma gondii ایجاد می شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و نوزادانی که مادران آنها در دوران بارداری به این انگل آلوده می شوند، می توانند به بیماری شدید ناشی از این انگل مبتلا شوند. با این حال، اکثر افرادی که به توکسوپلاسما آلوده هستند. هیچ نشانه آشکاری از ابتلا به این بیماری را نشان نمی دهند.
گربه ها می توانند با خوردن جوندگان آلوده، پرندگان و یا هر چیز آلوده به مدفوع، از حیوانات آلوده دیگر، به توکسوپلاسما مبتلا شوند. یک گربه آلوده می تواند انگل را در مدفوع خود، برای مدت دو هفته، دفع کند. هنگامی که انگل در مدفوع دفع می شود، ظرف یک تا پنج روز بالغ می شود. سپس می تواند باعث بروز عفونت شود.
با این حال، این انگل می تواند ماه ها در محیط باقی بماند و همچنان خاک، آب، باغ، جعبه های ماسه ای دفع مدفوع و ادرار گربه ها یا هر مکانی که یک گربه آلوده در آن مدفوع کرده است را، آلوده کند. اگرچه به زنان باردار یا افراد مبتلا به نقص ایمنی اغلب توصیه می شود که گربه های شان را از خانه خارج کنند تا خطر ابتلا به توکسوپلاسموز کاهش یابد، اما تماس مستقیم با گربه ها بعید است که باعث بروز این عفونت شود.
گربه ها می توانند توکسوپلاسما را از طریق مدفوع خود به انسان ها منتقل کنند. اما معمولاً انسان ها با خوردن گوشت نپخته یا خام یا مصرف ناخواسته خاک آلوده موجود روی سبزیجات شسته نشده، به این انگل آلوده می شوند. علائم توکسوپلاسموز شامل درد عضلانی، تب و سردرد است. در موارد نادر، علائم پیشرفته تری مانند گیجی، تشنج، استفراغ یا اسهال ممکن است در فرد مبتلا، مشاهده شود.
پیشگیری از توکسوپلاسما
رعایت نکات بهداشتی اولیه می تواند از انتقال توکسوپلاسما از گربه به انسان جلوگیری کند. هنگام دست زدن به مواد آلوده احتمالی (به عنوان مثال، هنگام باغبانی یا جمع آوری سطل زباله) دستکش بپوشید. حتماً بعد از آن دستان خود را بشویید.
هنگامی که از جعبه های ماسه ای کودکان استفاده نمی کنید. برای جلوگیری از دفع مدفوع گربه های سرگردان در آنها، روی این جعبه ها را بپوشانید.
عفونت های ویروسی
هاری، یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش حیوان آلوده به سایر موجودات منتقل می شود. اگرچه اکثر ویروس ها فقط گونه های میزبان طبیعی خود را آلوده می کنند. اما هاری یک استثناء مهم است. گربه ها بسیار مستعد ابتلا به هاری هستند. ویروس عامل هاری، به سیستم عصبی مرکزی حمله کرده و علائم مختلفی را ایجاد می کند.
بیماری هاری، تقریباً همیشه کشنده است. در انسان ها، عفونت هاری معمولاً هنگامی رخ می دهد که حیوان آلوده فردی را گاز بگیرد. به منظور حفظ سلامت انسان، واکسیناسیون ضد هاری در گربه ها، بر اساس قانون، در بسیاری از مناطق، ضروری است.
حتی اگر گربه شما در داخل خانه نگه داری می شود، مهم است که واکسن هاری را به موقع به گربه تان تزریق کنید. زیرا گربه ها گهگاه از خانه فرار می کنند. همچنین حیواناتی مانند خفاش ها و راکون ها، که می توانند ناقل این ویروس باشند، گهگاه وارد خانه می شوند.
برای کاهش بیشتر خطر ابتلا به هاری، از تماس با جانوران وحشی و حیوانات ولگرد خودداری کنید. در صورت گاز گرفته شدن توسط یک حیوان، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
منبع:
