پیومترا در سگ چیست؟
پیومترا، یک عفونت جدی، خطرناک و کشنده است که می تواند در سگ های ماده عقیم نشده رخ دهد. این اختلال، یک نوع عفونت ایجاد شده در رحم است که بر اساس ترشح چرک طبقه بندی می شود. دو نوع پیومترا وجود دارد. نوع باز و نوع بسته. هر دو این بیماری ها، خطرناک هستند. جراحی، بهترین روش درمانی برای پیومترا است.
در واقع، تقریباً 25 درصد از سگ های ماده عقیم نشده، قبل از رسیدن به سن 10 سالگی، دچار پیومترا می شوند. یکی از علل اصلی که براساس آن، دامپزشکان عقیم سازی سگ ها را در سنین پایین توصیه می کنند، پیشگیری از بروز خطر ابتلا به بیماری پیومترا است.
بیماری پیومترا، ناشی از عفونت رحم است. Pyometra، از ریشه یونانی چرک (“پیو”) و رحم (“مترا”) به دست می آید. Pyometra را می توان به معنای واقعی کلمه به عنوان “رحم پر از چرک” ترجمه کرد. به طور کلی، موارد ابتلا به بیماری پیومترا، معمولا به دو دسته تقسیم می شوند:
پیومترا بسته
اصطلاح پیومترا بسته، پیومترایی را توصیف می کند که در آن، دهانه رحم سگ بسته است. این حالت، یک وضعیت بسیار خطرناک است. زیرا دهانه رحم بسته، چرک را در رحم به دام می اندازد. این وضعیت، به این معنی است که راهی برای خروج چرک وجود ندارد. این شرایط می تواند باعث پارگی رحم و بروز عفونت شکمی و مرگ شود.
پیومترا باز
پیومترا باز، پیومترایی است که در آن، دهانه رحم سگ، باز می ماند. باز بودن دهانه رحم، به این عضو اجازه می دهد که چرک را از طریق واژن خارج کند. در ابتلا به بیماری پیومترا باز، خطر کمتری برای پارگی رحم وجود دارد. اما همچنان می تواند منجر به بروز بیماری های جدی، خطرناک و کشنده شود.
با وجود این که پیومترا نوع بسته، خطرناک تر از پیومترا نوع باز است، اما هر مورد از ابتلا به پیومترا، یک وضعیت دام پزشکی جدی است که نیاز به مراقبت فوری و موثر دارد. هر مورد ابتلا به بیماری پیومترا، در صورت عدم درمان، می تواند کشنده باشد.
علائم بروز پیومترا در سگ ها
بسته به اینکه سگ به پیومترا باز یا بسته مبتلا شده باشد، علائم پیومترا در سگ ها متفاوت خواهد بود. در یک سگ مبتلا به پیومترا باز، معمولاً ترشحاتی از واژن خارج می شود. در مقابل، در یک سگ مبتلا به پیومترا بسته، ترشحات واژن ایجاد نخواهد شد. همین موضوع، ممکن است تشخیص پیومترا بسته را دشوارتر کند.
بسیاری از علائم پیومترا، توسط باکتری هایی که در رحم آلوده وجود دارند، ایجاد می شوند. این باکتری ها، سمومی را ترشح می کنند که اثرات مضر زیادی بر بدن دارند. به طور کلی، علائم شایع ابتلا به بیماری پیومترا در سگ ها، عبارت اند از:
- تب
- استفراغ
- بی حالی
- کاهش اشتها
- افزایش تشنگی و ادرار
- احساس تورم و درد در شکم
- ایجاد ترشحات سبز و زرد یا خونی در واژن (در صورت ابتلا به پیومترا باز)
اگر سگ شما هر یک از این علائم را بروز داد، باید در اسرع وقت سگ خود را به یک کلینیک دامپزشکی منتقل کنید.
علت بروز پیومترا در سگ چیست؟
Pyometra، بیماری است که سگ های ماده سالم یا عقیم نشده را تحت تاثیر قرار می دهد. به طور کلی، بروز این بیماری، در سگ هایی با سن بالای هفت سال، شایع تر است، اگرچه سگ های جوان تر (از جمله توله سگ ها) نیز می توانند به این بیماری مبتلا شوند.
Pyometra، می تواند هر نژاد از سگ ها را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، بروز این وضعیت ممکن است در سگ های کوهستانی برن، روتوایلر ها و کولی ها، شایع تر باشد. همچنین به نظر می رسد که بیماری Pyometra در سگ هایی که هرگز باردار نشده اند، کمی شایع تر باشد. اما این موضوع در مورد همه نژادها صادق نیست.
بیشتر موارد ابتلا به پیومترا، یک تا سه ماه پس از فحلی رخ می دهد. تعدادی از عوامل، تحت تأثیر مسائل هورمونی، وجود دارند که در این مسئله، نقش دارند، از جمله:
ضخیم شدن دیواره رحم
هنگامی که سگ در دوره فحلی است، پوشش داخلی رحم آن، برای آمادگی جهت بارداری، ضخیم می شود. پس از دوره های مکرر فحلی بدون بارداری، این پوشش رحم ضخیم تر و ضخیم تر می شود. این بافت ضخیم شده، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت باکتریایی است.
بروز تغییرات در ایمنی
در بیشتر موارد، اگر سگی شروع به ابتلا به یک عفونت داخلی کند، گلبول های سفید خون برای مبارزه با عفونت، به آن ناحیه می روند. با این حال، هنگامی که یک سگ در دوره فحلی است، این پاسخ مهار می شود. هجوم گلبول های سفید خون به سمت رحم به طور بالقوه می تواند اسپرم را بکشد و از بروز بارداری پیشگیری کند.
بنابراین، بدن این پاسخ را مهار می کند تا احتمال بارداری را بهبود بخشد. متأسفانه، این سازگاری، احتمال ایجاد عفونت در طول فحلی را افزایش می دهد.
بروز تغییرات در دهانه رحم
به طور معمول، دهانه رحم سگ به منظور جلوگیری از ورود باکتری ها به رحم، محکم بسته می شود. اما در حین فحلی، دهانه رحم باز می شود تا اسپرم وارد رحم شود. هنگامی که دهانه رحم باز است، باکتری ها نیز راحت تر می توانند وارد رحم شوند. این حالت، منجر به بروز عفونت می شود.
تشخیص ابتلا به پیومترا در سگ ها
به طور کلی، دامپزشکان، تعدادی آزمایش را برای تشخیص ابتلا به پیومترا در سگ ها انجام می دهند. هنگامی که یک سگ با علائم بیماری رو به رو می شود، اغلب انجام یک پانل کامل خون توصیه می شود. این پانل شامل شمارش کامل سلول های خونی (CBC) و بیوشیمی سرم است.
سگ مبتلا به پیومترا، معمولاً به افزایش تعداد گلبول های سفید خون در CBC مبتلا می شود که مطابق با علائم ابتلا به یک عفونت شدید است. پانل بیوشیمی سرم ممکن است تغییراتی را در مقادیر مواد شیمیایی کلیه، کبد و سطح پروتئین های بدن را نشان دهد، اگرچه این تغییرات همیشه مشاهده نمی شوند.
اگر دامپزشک مشکوک به ابتلا سگ خانگی تان به بیماری پیومترا باشد، در مرحله بعدی رادیوگرافی (اشعه ایکس) یا سونوگرافی را انجام خواهد داد. این آزمایش ها به دامپزشک شما اجازه می دهد تا تصویر رحم سگ تان را مورد بررسی قرار دهد.
سونوگرافی، در اغلب اوقات، قابل اعتمادتر از رادیوگرافی است. اما همه کلینیک های دامپزشکی، به سونوگرافی دسترسی ندارند و این نوع تصویربرداری نیز معمولاً گران تر از رادیوگرافی است.
درمان بیماری پیومترا در سگ ها
به طور کلی، صرف نظر از اینکه سگ به پیومترا باز یا بسته مبتلا شده باشد، جراحی بهترین روش درمانی برای بهبود پیومترا خواهد بود. در واقع، برداشتن کل رحم تا سطح دهانه رحم، منبع عفونت را از بین می برد و از عود آن پیشگیری می کند. معمولاً با انجام جراحی، سگ ها به سرعت بهبود می یابند. اگرچه انجام بیهوشی بدون خطر نیست و در اغلب اوقات، برای آب رسانی مجدد به بدن سگ و رفع عفونت، نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود خواهد داشت.
در شرایط نادر، مانند در مورد یک سگ جوان پرورشی، ممکن است درمان دارویی انجام شود. داروهای تزریقی ممکن است برای باز کردن دهانه رحم و تحریک انقباضات رحمی با هدف دفع چرک، تجویز شوند. آنتی بیوتیک ها نیز برای رفع عفونت تجویز می شوند.
در صورت تلاش برای درمان دارویی، اغلب حداقل دو تا چهار روز طول می کشد تا علائمی از بهبودی مشاهده شود. بنابراین، درمان دارویی برای سگ هایی که به شدت بیمار هستند، گزینه خوبی نیست. درمان دارویی نیز، یک درمان پرخطر است. در واقع، این روش، با افزایش خطر پارگی رحم و عود بعدی پیومترا همراه است.
به همین علت، سگ هایی که برای درمان پیومترا تحت درمان دارویی قرار می گیرند، نیاز به نظارت دقیق و بازبینی مجدد در سلامتی خود، دارند. سگ هایی که برای پیومترا درمان نمی شوند، پیش آگهی بدی دارند. این وضعیت در صورت عدم درمان، اغلب کشنده است.
انجام جراحی پیومترا برای سگ ها
درمان جراحی پیومترا، شامل عقیم سازی اورژانسی است. در حالی که عقیم کردن یک روش نسبتاً معمولی در توله های جوان است، این روش در سگ های مبتلا به پیومترا، پیچیده تر است. هنگامی که رحم با چرک پر می شود، انجام برش شکمی بزرگتر، برای برداشتن ایمن رحم، لازم است.
بسته به اینکه رحم چقدر به بیماری مبتلا شده است، ممکن است برداشتن رحم، بدون پارگی دیواره رحم، چالش برانگیز باشد که می تواند باعث ورود چرک به داخل شکم شود. علاوه بر این، سگ هایی که تحت عمل جراحی پیومترا قرار می گیرند، اغلب به شدت بیمار هستند، به این معنی که بیهوشی در آن ها، چالش برانگیز تر از یک سگ سالم است.
پس از جراحی پیومترا، سگ ها ممکن است چند روز در بیمارستان بستری شوند. این بستری شدن، به منظور تزریق مایعات داخل وریدی (IV) برای بهبود کم آبی و ناهنجاری های مقادیر الکترولیت ها، ضروری است. علاوه بر این، سگ هایی که آنتی بیوتیک های خوراکی مصرف نمی کنند، ممکن است برای مقابله با باکتری هایی که از رحم نشات گرفته اند، به مصرف آنتی بیوتیک های تزریقی نیاز داشته باشند.
داروهای مورد استفاده برای درمان پیومترا در سگ ها
سگ هایی که برای درمان پیومترا تحت عمل جراحی قرار می گیرند، معمولاً برای چند روز با مایعات IV و آنتی بیوتیک های تزریقی و داروهای مسکن در بیمارستان بستری می شوند. هنگامی که سگ از بیمارستان مرخص می شود، مصرف داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک ها، اغلب به صورت خوراکی، در خانه، ادامه می یابد.
اما شایع ترین عوارض جانبی مصرف آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد درد، عوارض گوارشی مانند استفراغ و اسهال است.
اگر سگ شما هنگام مصرف دارو شروع به استفراغ یا اسهال کرد، با دامپزشک خود تماس بگیرید. سگ هایی که تحت درمان دام پزشکی قرار می گیرند، معمولاً انواع مختلفی از داروها را دریافت می کنند که رایج ترین آن ها، عبارت اند از:
پروستاگلاندینF2α : این پروستاگلاندین، معمولاً برای ایجاد آرامش در دهانه رحم و انقباضات رحمی استفاده می شود. این دارو ممکن است به صورت تزریقی یا شیاف واژینال تجویز شود. عوارض جانبی شایع مصرف این دارو، عبارت اند از:
- ادرار
- اسهال
- استفراغ
- درد شکم
- تنگی نفس
- افزایش ضربان قلب
در برخی موارد، ممکن است عوارض شدیدی مانند واکنش آنافیلاکتیک رخ دهد. تعدادی داروی جایگزین برای پروستاگلاندین F2α) مانند پروستاگلاندین های مصنوعی) وجود دارد که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر درمان هایی که برای بیرون راندن چرک از رحم طراحی شده اند، آنتی بیوتیک ها نیز برای رفع عفونت باکتریایی، تجویز می شوند.
چگونه از بروز پیومترا در سگ پیشگیری کنیم؟
عقیم کردن سگ، تنها راه مطمئن برای پیشگیری از بروز پیومترا است. به همین علت، دامپزشکان به طور معمول توصیه می کنند که تمام سگ های ماده، در بین 4 تا 6 ماهگی، عقیم شوند. عقیم کردن سگ، علاوه بر پیشگیری از بروز پیومترا، فواید دیگری نیز برای سلامتی دارد.
سگ هایی که قبل از اولین سیکل فحلی عقیم می شوند، تنها 0.5 درصد در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند، در حالی که سگ هایی که بعد از چرخه دوم فحلی عقیم می شوند، 26 درصد احتمال ابتلا به سرطان پستان را دارند.
