اسهال در بز ها از علل تا درمان
اسهال در بز ها یکی از دلایل شایع مرگ و میر در بزها و به خصوص بزغاله های 1 تا 30 روزه است. اگرچه اسهال یک بیماری نیست، اما می تواند نشانه بروز مشکلات جدی در سلامت حیوانات باشد. برای درمان اسهال در بزها پیش از هر چیز باید دلایل ابتلا به آن را بدانید.
مدفوع شل در بزهای بالغ نشان دهنده ابتلا به اسهال است. بافت مدفوع ممکن است بین خمیری و آبکی متفاوت باشد. بدن بزغاله ها در نتیجه از دست دادن مایعات و الکترولیت ها به سرعت کم آب و ضعیف می شود.
بزهای مبتلا به اسهال در اثر کم آبی شدید بدن به حالت مرگ رسیده و به پهلو دراز می کشند. بزهای در حال مرگ بدن خنکی دارند و با وجود کم آبی شدید بدن، از نوشیدن آب خودداری می کنند.
علل اسهال در بز ها
رژیم غذایی نامناسب، باکتری ها، ویروس ها، کرم ها و همچنین استرس از شایع ترین دلایلی هستند که می توانند باعث اسهال در بزها شوند. دلایل ابتلا بزها به اسهال به طور خلاصه عبارتند از:
رژیم غذایی و غلات بیش از حد، از علل اسهال در بز ها
بزها علاقه بسیار زیادی به خوردن غلات دارند، به طوری که از خوردن جو شیرین سیر نمی شوند. هر قدر هم با زیرکی بزها را از غلات دور کنید باز هم این حیوانات راه مبتکرانه ای برای نزدیک شدن به ظرف غلات پیدا خواهند کرد. غلات یک راه عالی برای تشویق بزها به همکاری است.
به عنوان مثال برای بی حرکت نگه داشتن بزها در حین پشم چینی یا شیردوشی می توانید از غلات استفاده کنید. همچنین هنگامی که در مکان بزرگی مانند یک باغ قرار دارید و نگران گم شدن بزهای خود هستید، دادن غلات به بزها انگیزه می دهد که از شما دور نشوند.
اما، دادن غلات بیش از حد، فعالیت باکتری های موجود در دستگاه گوارش بزها را زیاد کرده و باعث ابتلا بزها به اسهال می شود.
علف های مرطوب، از علل اسهال در بز ها
علف سبز تازه ممکن است محیط ایده آلی برای بزهای گرسنه به نظر برسد، اما علف های خیلی مرطوب می توانند باعث اسهال در بزها شوند. اگر بزها را از علف ها دور نکنید، تمام وقت خود را به خوردن علف های مرطوب می گذرانند.
سیستم گوارشی بزها توانایی هضم علف های تازه و مرطوب را ندارد. در نتیجه خوردن مقدار زیادی علف مرطوب باعث رشد باکتری ها در دستگاه گوارش بزها و ابتلا این حیوانات به اسهال می شود. در واقع علف خشک بهترین تغذیه برای بزها است.
تغییر سریع در رژیم غذایی
تغییر سریع در خوراک، علوفه یا یونجه می تواند منجر به اسیدوز معده در بزها شود. ابتلا به این وضعیت دستگاه گوارش بزها را از کار انداخته و منجر به مرگ این حیوانات می شود.
همچنین بزغاله های تازه متولد شده باید با شیر مادر تغذیه شوند. اگر بزغاله ها را ناگهان از شیر گرفته و با شیر خشک یا شیر گاو تغذیه کنید، معده بزغاله ها تحریک شده و به اسهال مبتلا می شوند.
غذای نامناسب، از علل اسهال در بز ها
انواع خاصی از غذاها برای سلامت بزها مضر هستند. تقریباً هر چیزی که در عملکرد صحیح معده بزها اختلال ایجاد کند، باعث اسهال می شود.
عفونت، از علل اسهال در بز ها
باکتری ها (E. coli، سالمونلا) ، انگل ها (کریپتوسپوریدیا، ژیاردیا)، ویروس ها (کرونا ویروس، روتاویروس) و عوامل غیر عفونی (آنتی بیوتیک ها) از علل اصلی اسهال در بزها هستند.
کوکسیدیوز
کوکسیدیوز یک بیماری مهم در حیوانات بوده و یکی از عوارض آن اسهال است. این بیماری بافت روده بزها را تخریب می کند. در نتیجه بزها دچار کم آبی و سوء جذب مواد غذایی می شوند. اگر چه بیماری کوکسیدیوز در اغلب مواد خفیف است. اما بزغاله ها به دلیل ضعیف بودن به محض ابتلا به این بیماری خیلی سریع می میرند.
اگر بزهای شما بدون هیچ دلیل مشخصی مانند تغییر در رژیم غذایی دچار اسهال شوند، باید آزمایش مدفوع برای بررسی کوکسیودوز انجام دهید. انسان ها نیز مستعد ابتلا به کوکسیودوز هستند، بنابراین باید اقدامات بهداشتی پیشگیرانه را حتما رعایت کنید.
اسهال در بزهای جوانی که کمتر از یک ماه دارند، اغلب به دلیل کوکسیدیا رخ می دهد. این بیماری از طریق مدفوعی- دهانی منتقل می شود. بنابراین کوکسیدیا بیشتر در محیط‌هایی رایج است که نظافت ضعیفی دارند. در آغل هایی که پر ازدحام بوده و تمیز وخشک نیستند اغلب بزها به اسهال مبتلا می شوند.
کرم
کرم ها جزء انگل های داخلی هستند. آلودگی به انگل های دستگاه گوارش مانند کرم قلاب یا آسکاریس باعث کم آبی بدن، کاهش وزن شدید و اسهال در بزها می شود.
خوردن آب و علوفه آلوده یکی از مهمترین راههای انتقال انگل به بدن بزها است. درمان‌های زیادی برای رفع کرم های دستگاه گوارش بزها وجود دارد. اما از این داروها فقط در مواقع ضروری استفاده کنید. زیرا زیاده روی در مصرف داروها باعث مقاومت کرم ها در برابر درمان خواهد شد.
استرس و جا به جایی
بزهایی که دارای استرس هستند، ممکن است به اسهال مبتلا شوند. مهمترین عوامل ایجاد استرس در بزها عبارتند از:
- از شیر گرفتن
- شلوغی فضای آغل
- کثیف و مرطوب بودن آغل
- انتقال از یک مزرعه یا دامداری به مزرعه دیگر
درمان اسهال در بزها
- دادن داروی ضد اسهال هیچ ضرورتی نداشته و به درمان اسهال بزها کمکی نمی کند. در واقع شما برای درمان اسهال بزها باید قبل از هر چیز علت این بیماری را در حیوانات شناسایی کنید.
- یکی از اولین کارهایی که باید انجام دهید این است که بزهای مبتلا به اسهال را قرنطینه کنید. همچنین بزهای سالم را در یک فضای جداگانه نگهداری کنید. این کار باعث پیشگیری از گسترش بیماری می شود.
- از تمیز بودن آغل مطمئن شوید. در صورت نیاز، آغل را چندین بار در روز تمیز کنید. بدن بزها را کاملا بشویید تا مگس‌ها دور بمانند. برای اینکه خودتان به کوکسیودوز مبتلا نشوید، دست‌هایتان را کاملا ضدعفونی کنید.
اسهال باید با مایع الکترولیت خوراکی درمان شود. ابتدا تمام شیر و شیرهای جایگزین را قطع کرده و شیر را با مقدار معادل مایعات الکترولیتی جایگزین کنید. این کار را تا زمانی انجام دهید که اسهال کاملا برطرف شود. درمان اسهال در بزغاله ها معمولا بین 2 تا 3 روز طول می کشد.
می‌توانید مخلوط‌های الکترولیت برای بزها را از فروشگاه دام خریداری کنید. همچنین در مواقع اضطراری می توانید الکترولیت ها را در خانه بسازید. برای تهیه مایع الکترولیت ابتدا یک لیتر آب را بجوشانید.
پیشگیری از اسهال بزها
- جیره غلات بزها را به تدریج افزایش دهید.
- حیوانات بیمار را در قرنطینه نگهداری کنید.
- برای تغذیه بزها همیشه یونجه یا علف خشک تهیه کنید.
- حتی برای پیشگیری از آلودگی های انگلی، آغل و بستر بزهای خود را تمیز نگه دارید.
- برای بررسی مدفوع بزها از نظر وجود انگل، به طور مرتب با دامپزشک در ارتباط باشید.
- اقدامات پیشگیرانه ای وجود دارد که با رعایت آنها می توانید از ابتلا بزها به اسهال پیشگیری کنید.
آیا جوش شیرین به درمان اسهال در بزها کمک می کند؟
تهیه روزانه جوش شیرین برای بزها می تواند به متعادل کردن سطح pH معده این حیوانات کمک کند. جوش شیرین در بهبود اسهال حیوانات بسیار موثر است.
برای انجام این کار ابتدا جوش شیرین را در ظرف غذای بزها ریخته و سپس ظرف را در دسترس بزها قرار دهید. مراقب باشید که جوش شیرین را با خوراک و همچنین مواد معدنی مخلوط نکنید.
آیا نفخ در بزها باعث اسهال می شود؟
هنگامی که بزها را برای مدت طولانی و هر روز با یک غذای تکراری تغذیه می کنید، معده بز با هضم همان غذا سازگار می شود. بنابراین اگر رژیم غذایی بزها را به صورت ناگهانی تغییر دهید بزها دچار نفخ و بروز تغییراتی در ظاهر مدفوع می شوند.
برای پیشگیری از نفخ و سایر مشکلاتی که می تواند به سلامت عمومی بزها آسیب برساند، رژیم غذایی این حیوانات باید به تدریج و طی چند روز تغییر یابد.
آیا اسهال نشانه زایمان در بزها است؟
اسهال نشانه این نیست که بزهای ماده در شرف زایمان هستند. بلکه اسهال به دلیل نوع تغذیه بزها رخ می دهد. برای درمان اسهال می توانید مقداری پروبیو به بزهای خود بدهید. پروبیو ترکیب بسیار خوب و مقوی از انواع ویتامین ها، مواد معدنی و باکتری های پروبیوتیک است. مصرف ترکیب پروبیو می تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش بزها کمک کند. پس از اضافه کردن این ترکیب به رژیم غذایی به مدت 1 الی 2 روز بزهای خود را زیر نظر داشته باشید. این کار باعث می شود تا از بهبودی کامل بزهای خود اطمینان پیدا کنید.
آیا انگل زدایی می‌توانند باعث اسهال در بزها شود؟
خیر، انگل زدایی نمی تواند باعث اسهال در بزهای شما شود. در مقابل، کرم‌ها و انگل ها یکی از دلایلی هستند که منجر به اسهال در حیوانات می‌شوند. انگل زدایی فقط کرم ها و انگل های دستگاه گوارش بزها را از بین می برد. علاوه بر آن انگل زدایی یکی از روش های مهم برای پیشگیری از شیوع بیماری در میان حیوانات گله است.
