بیماری های دهان در گربه ها

بیماری های دهان در گربه ها می تواند به دلیل عفونت، آسیب، تومور یا اختلالات التهابی ایجاد شود. معاینه کامل دهان باید بخشی از معاینه های دوره ای حیوان شما باشد، زیرا با تشخیص زودهنگام، بیماری های دهان به طور موثری درمان می شوند. در غیر این صورت، بسیاری از بیماری های دهان پنهان می مانند و تا مرحله بسیار شدیدتری پیشرفت می کنند.

وجود هرگونه مشکل در دهان و دندان گربه باعث بروز اختلال در تغذیه و نهایتا باعث ابتلا به بیماری های دستگاه گوارشی و سایر بیماری های مربوطه خواهد شد. بنابراین اطمینان از سلامتی دهان و دندان گربه برای حفظ سلامتی حیوان خانگی شما بسیار مهم است. بر همین اساس، ما سعی کرده ایم در این مقاله شایع ترین بیماری های دهان در گربه ها را مورد بررسی قرار دهیم.

بیماری های التهابی و اولسراتیو دهان

بیماری لثه، شایع ترین مشکل دهانی در گربه ها است. سایر علل التهاب دهان شامل بیماری های خود ایمنی، آسیب ها، مواد شیمیایی، بیماری متابولیک، سوختگی، تومورها، پرتودرمانی و بیماری های عفونی است. چندین ویروس از جمله ویروس هرپس گربه سانان، ویروس سرطان خون و ویروس نقص ایمنی گربه ها می تواند باعث ایجاد التهاب دهان در گربه ها شوند.

علائم بیماری ها بسته علل و پیشرفت التهاب بسیار متفاوت است. در اکثر موارد کاهش اشتها ممکن است دیده شود. بوی بد دهان و آبریزش همراه با التهاب دهان یا زبان و کدر شدن بزاق از دیگر علائم این اختلالات هستند. ممکن است بروز درد باعث شود گربه دهان خود را محکم چفت کند و در برابر هر گونه تلاش برای معاینه ناحیه آسیب دیده مقاومت کند. همچنین ممکن است گره های لنفاوی بزرگ شوند.

استوماتیت گربه، جزء بیماری های دهان در گربه

استوماتیت، همان التهاب غشاهای مخاطی دهان است که به طور عمیق به بافت های آسیب دیده گسترش می یابد. در گربه های مبتلا به استوماتیت به تدریج التهاب دهان، لثه ها و قسمت فوقانی گلو تشدید می شود. بافت های پشت گلو ممکن است متورم شده و به زخم های گسترده ای دچار شوند.

علت این بیماری شناخته نشده است، اما ممکن است ناشی از پاسخ های التهابی نامناسب به آنتی ژنی روی سطح دندان باشد. گربه بیمار ممکن است هنگام خمیازه یا باز کردن دهان خود برای خوردن غذا ناله و بیقراری کند. گربه مبتلا ممکن است علائمی مانند بوی بد دهان، آب ریزش بیش از حد و مشکلاتی در بلع داشته باشد. اگر ابتلا به این بیماری شدید و طولانی باشد، حیوان ممکن است به طور محسوسی لاغر شود.

به علت دردناک بودن ضایعات، دامپزشک برای معاینه، باید دهان را آرام‌ باز کند. شرح حال کامل، معاینه دهان و بررسی ابتلا به بیماریهای عمومی (مانند نارسایی کلیه) و عفونت های باکتریایی و ویروسی توسط دامپزشک انجام خواهد شد. برای رد احتمال ابتلا به سرطان های دهان یا سایر اختلالات خاص دهانی، ممکن است نمونه ای از بافت آسیب دیده برای انجام تست های آزمایشگاهی تهیه شود.

درمان استوماتیت گربه

برداشتن ضایعات از جمله روش های درمانی رایج برای رفع این بیماری است. ممکن است لازم باشد که در بعضی از حیوانات تمام دندان ها کشیده شوند. اگر دندان ها در مراحل اولیه بیماری کشیده شوند، این روش به طور کلی منجر به بهبود قابل توجه یا رفع کامل التهاب در 60٪ تا 80٪ گربه ها می شود.

اما اگر کشیدن دندان ها با تاخیر انجام شود، پاسخ به درمان خوب نخواهد بود. کشیدن تمام یا بیشتر دندان ها، آنطور که به نظر می رسد بد نیست. گربه ها بدون داشتن دندان می توانند خوب غذا بخورند. همچنین در صورت وجود عفونت های باکتریایی باید آنتی بیوتیک تجویز شود.

تغییر در رژیم غذایی، مصرف داروهای ضد درد و دهانشویه های ضد عفونی کننده ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. حیواناتی که قادر به خوردن و آشامیدن نیستند، ممکن است به تزریق مایعات داخل وریدی یا به کار گذاشتن لوله تغذیه برای جلوگیری از کمبود آب و مواد مغذی بدن نیاز داشته باشند.

استوماتیت قارچی

استوماتیت قارچی در اثر ابتلا به قارچ Candida albicans ایجاد می شود. این قارچ، یک علت نادر ایجاد کننده التهاب دهان در گربه ها است. علائم این بیماری شامل قرمزی، زخم، خونریزی و لکه های سفید و پلاک در زبان یا غشاهای مخاطی است.

بوی بد دهان؛ آبریزش بیش از حد و بی اشتهایی، از دیگر علائم این بیماری اند. معمولاً تصور می شود که این بیماری در اثر ابتلا به بیماری های دهان، آنتی بیوتیک درمانی طولانی مدت یا سیستم ایمنی سرکوب شده ایجاد می شود. در چنین شرایطی، هم بیماری زمینه ای و هم خود عفونت قارچی درمان می شوند. داشتن رژیم غذایی متعادل برای گربه بیمار ضروری است.

التهاب زبان، جزء بیماری های دهان در گربه ها

به التهاب زبان گلوسیت گفته می شود. این بیماری ممکن است به دلیل عفونت، تحریک، زخم، تماس با مواد شیمیایی، بیماری (به عنوان مثال، بیماری کلیه یا دیابت)، سوختگی یا نیش حشرات ایجاد شود. آروغ زدن و عدم تمایل به غذا خوردن از علائم شایع این بیماری است و علت اصلی بیماری فقط از طریق معاینه مشخص می شود.

درمان گلوسیت معمولا شامل از بین بردن هرگونه جسم خارجی و دندان شکسته یا آسیب دیده توسط دامپزشک است. این عفونت ممکن است با مصرف یک آنتی بیوتیک مناسب درمان شود. تمیز کردن زخم ها و استفاده از دهان شویه های ضد عفونی کننده در برخی موارد می توانند مفید باشند.

ممکن‌ است داشتن یک رژیم غذایی متعادل و تزریق مایعات داخل وریدی لازم باشد. اگر حیوان به مدت طولانی قادر به خوردن غذا نباشد، ممکن است تغذیه با لوله نیاز باشد. تورم زبان به دلیل نیش حشرات ممکن است به درمان فوری نیاز داشته باشد. اگر گلوسیت ناشی از بیماری دیگری باشد، بیماری اولیه نیز باید درمان شود. بافت های زبان پس از رفع تحریک و عفونت به سرعت بهبود می یابند.

آسیب بافتی مخاط

آسیب به دهان می تواند باعث بروز التهاب قابل توجهی در گربه ها شود، اما این گونه التهاب ها معمولاً به خوبی به درمان پاسخ می دهند. وقتی در حین جویدن غذا، بخشی از مخاط و بافت دهان اشتباها بین دندانها گیر می کند، ممکن است زخمی در بافت گونه ایجاد شود. برداشتن بافت آسیب دیده از طریق جراحی، از ایجاد صدمات بیشتر جلوگیری می کند.

سوختن دهان

سوختگی های حرارتی (ناشی از گرما)، شیمیایی یا الکتریکی از دیگر علل التهاب دهان هستند. به عنوان مثال، یک بچه گربه اگر سیم برق را بجود، می تواند به دندان هایش آسیب برساند و همچنین زبان و مخاط دهان خود را زخمی کند. هر گربه ای که در دهان خود سوختگی داشته باشد، باید معاینه شود و با توجه به میزان و شدت آسیب دیدگی، درمان شود. برخی آسیب ها می توانند بسیار شدید باشند.

گربه ای که در ناحیه دهان دچار سوختگی شده است، در خوردن یا نوشیدن دچار مشکل می شود، بیقرار می شود و با هر حرکت دهان یا صورت خود احساس ناراحت می کند. حتی ممکن است زخم های شدید و التهاب های گسترده ای در دهان ایجاد شود.

این زخم ها می توانند به راحتی به عوامل عفونی آلوده شوند. اگر در مخاط دهان گربه تان آثار سوختگی را مشاهده کردید، جزئیات آن را به دامپزشک خود بگویید. اگر سوختگی خفیف باشد، ممکن است به رعایت یک رژیم غذایی با محصولات نرم یا مایع تا از بین رفتن درد، نیاز باشد.

اگر آسیب بافتی گسترده باشد، دامپزشک شما ممکن است بافت ها را با مواد ضد عفونی کننده شستشو داده و هرگونه بافت مرده و آسیب دیده را از جدا کند. ممکن است برای کاهش احتمال ایجاد عفونت، آنتی بیوتیک تجویز شود.

تومورهای دهانی

تومورهای خوش خیم دهان و گلو در گربه ها کمتر از سگ ها دیده می شود. در عوض، همان تعداد کم موارد تومورهای بوجود آمده احتمالاً بدخیم هستند.

تومورهای خوش خیم، یکی دیگر از بیماری های دهان در گربه ها

فیبروم (که قبلا اپولیس نامیده می شد) نوعی توده خوش خیم در لثه است. معمولا به رنگ لثه یا رنگ پریده است. رشد تومور ممکن است به قدری زیاد باشد که بتواند سطح چندین دندان را کاملاً بپوشاند. دامپزشک می تواند با آزمایش نمونه بافت (نمونه برداری)، مشکل را تشخیص داده و درمان مناسب را انتخاب کند.

برداشتن تومور با جراحی، ایده آل ترین روش درمانی است. بعد از عمل جراحی، ممکن است مصرف روزانه دهانشویه برای گربه شما تجویز شود و تا زمان بهبودی زخم جراحی، مورد استفاده قرار گیرد.

تومورهای بدخیم

سرطان سلول های سنگفرشی مخاط، شایعترین تومورهای بدخیم دهانی در گربه ها است. این تومور ها معمولاً لثه و زبان را درگیر می کنند و به سرعت در سراسر دهان پخش می شوند. فیبروسارکوما نوعی تومور شایع در گربه ها است. این نوع از تومور ها به صورت تهاجمی به بافتهای اطراف حمله می کنند.

علائم بیماری بسته به محل و میزان رشد تومور متفاوت است. بوی بد دهان، عدم تمایل به خوردن غذا، و آبریزش بیش از حد از علائم شایع این اختلال است. اگر پشت دهان و گلو نیز درگیر باشند، ممکن است گربه در بلع با دشواری رو به رو شود.

تومورها اغلب زخمی می شوند و خونریزی می کنند. با رشد بیشتر تومور و حمله آن به بافت های اطراف، ممکن است صورت حیوان متورم شود. غدد لنفاوی نزدیک به محل تشکیل تومور اغلب قبل از اینکه خود تومور ظاهر شود، متورم می شوند. برای تشخیص، معمولا نمونه برداری از بافت آسیب دیده و انجام آزمایش های تخصصی لازم است.

درمان و پیش آگهی این بیماری، بسته به نوع تومور و میزان پیشرفت آن متغیر است. ملانومای بدخیم، اختلالی بسیار تهاجمی است و به راحتی و به سرعت گسترش می یابد. در نتیجه، پیش آگهی آن منفی است. برداشتن تومور با جراحی می تواند احتمال بهبود گربه را افزایش بدهد، اما عود آن معمولا اتفاق می افتد. در گربه ها، کارسینوم سلول های سنگفرشی پیش آگهی منفی و نامناسبی دارد و افزایش طول عمر گربه و بهبودی او تنها در صورت تشخیص و درمان به موقع مشاهده می شود.

اختلالات بزاقی

بزاق، دهان را مرطوب کرده و به هضم غذا کمک می کند. مانند هر قسمت دیگر از بدن، ممکن است در غدد تولید کننده بزاق نیز مشکلاتی به وجود بیاید. اختلالات بزاقی در گربه ها شامل ترشح بیش از حد، موکوسل بزاقی، ابتلا به تومور و خشکی دهان است.

ترشح بیش از حد بزاق، یکی دیگر از بیماری های دهان در گربه ها

ترشح بیش از حد بزاق که ptyalism نامیده می شود 2 دلیل اصلی دارد: یا گربه بیش از حد بزاق تولید می کند یا نمی تواند بزاق تولید شده را به صورت طبیعی ببلعد. در هر دو حالت، حیوان دچار مشکل می شود. اصلی ترین علت ترشح بزاق بیش از حد، ابتلا به بیماری هاری است. به همین دلیل دامپزشک ابتدا باید علت اصلی بیماری را تشخیص داده و سپس برنامه درمانی مناسب را تجویز کند.

مرطوب ماندن طولانی مدت پوست لب و صورت احتمال باعث تحریک آنها خواهد شد. تمیز کردن قسمت هایی که تحت رطوبت طولانی مدت هستند، با محلول ضد عفونی می تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند‌.

موکوسل بزاقی

در موکوسل بزاقی، در اثر آسیب به مجرای بزاقی یا غدد تولید کننده بزاق، پوست در زیر پوست جمع می شود. اگرچه هر یک از غدد بزاقی ممکن است تحت تأثیر این مشکل قرار بگیرند، اما آنهایی که زیر زبان و فک هستند بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. معمولاً علت این بیماری نامشخص است. بروز علائم به محل تجمع بزاق بستگی دارد.

اولین علامت ممکن است ظاهر شدن یک توده غیر دردناک در ناحیه گردن باشد. موکوسلی که قسمت زیر زبان را درگیر می کند ممکن است تا زمانی که آسیب ندیده و خونریزی نکند، تشخیص داده نشود. موکوسل حلق (گلو) ممکن است مجاری تنفسی را مسدود کرده و منجر به مشکلات تنفسی شود. در صورت آلودگی مخاط با عوامل‌ عفونی، ممکن است درد یا تب ایجاد شود. دامپزشک می تواند با استفاده از سوزن، از مایعات داخل موکوسل نمونه گیری کند. سپس با انجام تست های آزمایشگاهی مس توان مشکل ایجاد شده در سلامتی گربه را تشخیص داد‌.

برای رفع انسداد غدد بزاقی و مجاری آسیب دیده، اغلب جراحی توصیه می شود. اگر جراحی قابل انجام نباشد، می توان تومور های گردن یا زیر زبان را با انجام تخلیه های دوره ای کنترل کرد. با این حال، این روش تنها یک راه حل موقتی است و ممکن است مخاط گربه با عوامل عفونی آلوده شود. برداشتن کامل غده و مجرا به ویژه در مورد تومور های حلق مهم است، زیرا با انجام این کار از احتمال انسداد مجاری هوایی پیشگیری می شود.

تومورهای غده بزاقی، یکی دیگر از بیماری های دهان در گربه ها

ابتلا به تومورهای غدد بزاقی در گربه ها نادر است. تومور های غدد بزاقی معمولا در گربه های 10 سال به بالا دیده می شوند. بیشتر تومورهای غدد بزاقی بدخیم هستند و از انواع شایع کارسینوم ها و آدنوکارسینوماها هستند. در این اختلال، گسترش بیماری به غدد لنفاوی مجاور و ریه ها شایع است. تومورهای برداشته شده توسط جراحی، معمولا عود می کنند. پرتودرمانی، پیش آگهی مثبت تری نسبت به روش درمانی جراحی دارد.

خشکی دهان، یکی دیگر از بیماری های دهان در گربه ها

این اختلال زمانی اتفاق میفتد که میزان تولید بزاق کاهش یابد. خشکی دهان می تواند باعث بروز ناراحتی قابل توجه و ایجاد مشکل در خوردن غذا شود. علامت اصلی این اختلال، کاهش شدید اشتها است.

در این اختلال، لثه و غشای مخاطی دهان خشک می شوند و دندان ها معمولاً به پلاک سنگینی دچار می شوند. گربه های پیر مبتلا به نارسایی کلیه بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. علل دیگر بروز این اختلال شامل پرتودرمانی (برای درمان برخی از انواع سرطان)، مصرف داروهای خاص، کم آبی شدید، تب و بیهوشی است. تشخیص علت اصلی برای تعیین روش درمانی مهم است.

منابع:

https://www.msdvetmanual.com/cat-owners/digestive-disorders-of-cats/dental-disorders-of-cats

https://www.msdvetmanual.com/cat-owners/digestive-disorders-of-cats/disorders-of-the-mouth-in-cats