علل لکه های قرمز در ماهی آکواریومی

ماهی هایی که در آکواریوم های خانگی نگهداری می شوند، می توانند نسبت به انواع بیماری ها و تغییرات محیطی، حساس باشند. ایجاد رگه ها، لکه های قرمز در ماهی های آکواریومی، ممکن است نشانه ای از ابتلا این موجودات به بیماری باله و دم باشد.

علاوه براین، بروز ضایعات قرمز و زخم مانند روی بدن ماهی ممکن است نشانه ابتلا آبزیان به بیماری ichthyosporidium  باشد. کسب اطلاعات درباره این اختلالات و تشخیص صحیح، اولین قدم برای آغاز درمان و پیشگیری از بروز لکه های قرمز در ماهیان آکواریومی است.

آفت قرمز یا Red Pest

بیماری آفت قرمز باعث ایجاد رگه های قرمز در باله ها، بدن و دم ماهی می شود. این بیماری یک عفونت داخلی است. حتی می تواند به صورت رگه های قرمز در بدن ماهی تا آسیب به دم و پوسیدگی باله ایجاد شود. در موارد شدید احتمال پوسیدگی و جدا شدن باله و دم از بدن ماهی مبتلا وجود دارد.

بعضی از ماهی ها در موارد پیشرفته تر بیماری آفت قرمز، دچار ضایعات و زخم های قرمزی می شوند. به دلیل این که بیماری آفت قرمز یک بیماری داخلی است، درمان این بیماری در ماهیان آکواریومی اغلب دشوار است. به طور معمول، ماهی هایی که در اثر ابتلا به بیماری های زمینه ای و سایر مشکلات سلامتی سیستم ایمنی ضعیفی دارند. بیشتر مستعد ابتلا به بیماری آفت قرمز هستند.

از آنجایی که بیماری آفت قرمز یک اختلال داخلی است، اغلب اوقات به درمان های خارجی پاسخ نمی دهد. برخی از روش های درمانی توصیه شده برای رفع این بیماری، شامل تمیز کردن آکواریوم و افزودن ماده ضدعفونی کننده به آب یا غذای ماهی و نیز افزودن مستقیم آنتی بیوتیک به آب آکواریوم است.

پوسیدگی باله و دم در ماهی

پوسیدگی باله و دم، یکی دیگر از بیماری هایی است که می تواند باعث بروز رگه های قرمز روی بدن ماهی آکواریومی شود. بیشتر اوقات، بیماری پوسیدگی باله و دم با تخریب باله ها و بروز لکه های سفید مشخص می شود. بیماری پوسیدگی باله و دم ممکن است به دلیل عفونت باکتریایی یا قارچی و یا در اثر شرایط نامناسب آب آکواریوم ایجاد شود.

در گیری و آسیب فیزیکی ایجاد شده توسط ماهی های دیگر نیز ممکن است در ایجاد پوسیدگی باله و دم نقش داشته باشد. برخی از روش های درمانی توصیه شده برای درمان این بیماری شامل موارد زیر است:

• پاکسازی و نظافت آکواریوم
• افزودن ماده ضدعفونی کننده به آکواریوم
• نیز افزودن آنتی بیوتیک به غذای ماهی یا آب آکواریوم

بیماری پوسیدگی باله و دم ممکن است با نظافت صحیح آکواریوم یا افزودن آنتی بیوتیک به آب و غذای ماهی، درمان شود.

بیماری Ichthyosporidium

بروز زخم ها و لکه های قرمز بر روی بدن ماهی ممکن است نشانه ای از ابتلا ماهی به بیماری ایکتیوسپوریدیوم باشد. Ichtyosporidium در واقع یک قارچ داخلی است که باعث ایجاد اختلال در حرکت ماهی، از دست دادن تعادل و ایجاد زخم های خارجی و کیست می شود.

این بیماری مسری است و ممکن است از ماهی آلوده به ماهی سالمی که در همان آکواریوم زندگی می کند، منتقل شود. متأسفانه، پس از ظاهر شدن زخم ها بر روی بدن ماهی، که در اثر بیماری ایکتیوسپوریدیوم ایجاد می شوند، درمان به ندرت موفقیت آمیز خواهد بود. برای جلوگیری از شیوع این بیماری در میان تمام ماهی هایتان، باید ماهی آلوده را قرنطینه کرده و یا از بین ببرید.

یکی از مهم ترین علل بروز لکه های قرمز روی بدن ماهی، سندرم زخم اپیزودیک است.

سندرم زخم اپیزوتیک (بیماری لکه قرمز)

سندرم زخم اپیزوتیک یاEUS ، به عنوان بیماری لکه قرمز یا RSD و نیز گرانولوماتوز مایکوتیک یا MG  شناخته می شود. EUS یک بیماری فصلی است که از اهمیت زیادی در ماهیان آب شیرین و رودخانه ای وحشی یا آکواریومی برخوردار است. این اختلال اولین بار در ژاپن و در سال 1971 گزارش شد.

قارچ عامل ایجاد بیماری سندرم زخم اپیزوتیک یا EUS ، به نام های مختلف Aphanomyces invadans، A. piscicida یا A. invaderis  شناخته می شود.

علل بیماری سندرم زخم اپیزودیک

بیماری سندرم زخم اپیزودیک، دامنه شیوع خود را از پاپوآ گینه نو به جنوب شرقی و جنوب آسیا و اخیراً به غرب آسیا گسترش داده است. در سراسر جهان، بیش از 50 گونه ماهی آسیب پذیر به این بیماری، توسط تشخیص بافت شناسی تأیید شده است که تحت تأثیر بیماریEUS  قرار می گیرند. اما برخی از گونه های مهم ماهی ها، از جمله ماهی تیلاپیا، شیر ماهی و ماهی کپور چینی، نسبت به سندرم زخم اپیزودیک مقاوم هستند.

بیماری سندرم زخم اپیزودیک بیشتر در دوره هایی با دمای پایین و نیز بعد از دوره های بارندگی شدید رخ می دهد. این شرایط به نفع اسپور زایی گیاهان آپانومیس است. درجه حرارت پایین، پاسخ التهابی ماهی به عفونت قارچی را به تأخیر می اندازد. سندرم زخم اپیزودیک می تواند از طریق آب از ماهی بیمار به ماهی سالم منتقل شود.

ماهی های جوان نسبت به این بیماری بسیار حساس هستند. هیچ گزارشی از بروز سندرم زخم اپیزودیک در بچه ماهی یا لارو گزارش نشده است.

تشخیص سندرم زخم اپیزودیک

پس از شیوع بیماری سندرم زخم اپیزودیک در یک استخر، که معمولا در فصل های سرد طولانی و دمای آب بین 18 تا 22 درجه سانتیگراد رخ می دهد، بالا بودن بیماری (> 50٪) و مرگ و میر زیاد (> 50٪) ایجاد خواهد شد. البته باید به این نکته توجه داشت که برخی از ماهی های آلوده ممکن است با پایان دوره سرما بهبود یابند.

سندرم زخم اپیزودیک را می توان به راحتی از طریق آزمایش نمونه های جمع آوری شده از بدن ماهی های بیمار در مناطق آلوده به این بیماری، با استفاده از روش های بافت شناسی تشخیص داد. ماهی های مبتلا ممکن است به لکه های قرمز یا زخم های کوچک مبتلا شوند.

هیچ تحقیقی نشان نداده است که ماهی می تواند به صورت مادام العمر حامل A. invadans  باشد. به طور کلی، بیشتر ماهیان آلوده به سندرم زخم اپیزودیک، در طی شیوع بیماری می میرند. اگرچه برخی از ماهی های آلوده می توانند بهبود یابند. اما بعید به نظر می رسد که به صورت مادام العمر ناقل بیماری بمانند.

کنترل و درمان سندرم زخم اپیزودیک

کنترل سندرم زخم اپیزودیک در آب های طبیعی به احتمال زیاد غیرممکن خواهد بود. در محیط های آبی بسته و استخر های کوچک، افزودن آهک و بهبود کیفیت آب همراه با از بین بردن ماهیان آلوده، اغلب در کاهش مرگ و میر موثر خواهد بود.

روش های درمان لکه های قرمز در ماهی

گاهی اوقات ممکن است ماهی هایتان به لکه هایی در قسمت های مختلف بدن، مانند سر، مبتلا شوند. حتی گاهی اوقات به نظر می رسد که این لکه ها مانند انگل در زیر پوست ماهی حرکت کرده و روز به روز گسترده تر می شوند. همچنین ممکن است گاهی اوقات ضایعات های پنبه مانند سفیدی نیز ظاهر شوند. حتی ممکن است پس از درمان، دوباره لکه هایی بر روی بدن ماهی بروز پیدا کنند.

به طور کلی درمان ماهی ها برای افراد حرفه ای اندکی دشوار و برای مبتدیان ناامید کننده است. در قدم اول، شما باید تعیین کنید که مشکل ماهی شما ناشی از چه چیزی است. ممکن است کیفیت آب نامناسب باشد. آسیب های ایجاد شده توسط اشیا مختلف نیز می تواند باعث بروز لکه قرمز شود. همچنین عوامل باکتریایی و قارچی نیز می توانند باعث ایجاد زخم و لکه های قرمز شوند.

اگر عامل اختلال یک انگل باشد، باید نسبت به تشخیص نوع انگل اقدام کنید. تنها پس از تشخیص نوع انگل است که می توانید روش های درمانی مناسب برای درمان اختلال را اتخاذ کنید.

پس از تایید تشخیص تان توسط دامپزشک یا هر‌ فرد متخصص دیگر، باید روش درمانی مناسب را انتخاب کنید. با توجه به تنوع داروهای مخصوص ماهی موجود در بازار، شاید یافتن داروی مناسب اندکی زمان بر باشد. متأسفانه، اکثر این محصولات دارویی از ارزش درمانی کمی برخوردار بوده و یا هیچ ارزشی ندارند. فقط تعداد معدودی از آن ها برای استفاده در ماهی تایید شده اند. به همین دلیل مشورت با یک دامپزشک برای انتخاب داروی مناسب ضروری است.

با توجه به اینکه در اغلب موارد، عوامل انگلی می تواند باعث بروز لکه های قرمز شود. در ادامه مقاله به صورت اختصاصی درباره روش های درمان اختلالات انگلی صحبت خواهیم کرد.

درمان لکه های قرمز ناشی از عوامل انگلی در ماهی ها

اگر لکه های قرمز موجود روی بدن ماهی شما روز به روز در حال انتشار است، به احتمال بسیار زیاد ماهی شما به انگل مبتلا شده است. اولین قدم برای درمان ماهی بیمار، قرنطینه آبزی مبتلا در یک آکواریوم یا مخزن حاوی آب تمیز و با کیفیت است.

انگلهای بزرگی مانند شپش ماهی(آرگولوس) که با چشم غیر مسلح نیز دیده می شوند، نیاز به از بین بردن و درمان فیزیکی با یک ماده شیمیایی مبتنی بر ماده تری کلورفون هستند.

اگر انگل با چشم غیر مسلح دیده نمی شود، این اختلال می تواند توسط یکی از گونه های میکروسکوپی، مانند Trichodina، Costia  و غیره ایجاد شده باشد. این انگل ها، به طور کلی، یک فیلم و پوشش سفید مایل به آبی بر روی ماهی تولید می کنند. لکه های قرمز نیز ممکن است با این آلودگی همراه باشند.

در واقع برای انتخاب بهترین دارو برای درمان بیماری ماهی هایتان باید با یک‌ دامپزشک مشورت کنید. هرگز نباید به صورت خودسرانه از داروهای مختلف برای درمان ماهی هایتان استفاده کنید. همچنین نباید از داروهایی که ترکیبات آن ها مشخص نشده است، استفاده کنید.

با فرض صحیح بودن تشخیص نوع انگل و نیز پیروی کامل شما از دستورات دامپزشک، بیماری لکه قرمز باید درمان شود. همچنین اگر تمام کار ها را به درستی انجام دهید، این اختلال نباید عود کند. البته گاهی اوقات به دلیل تشحیص اشتباه نوع انگل، داروی تجویز شده در عمل هیچ تاثیری در درمان اختلال ماهی شما نخواهد داشت. به همین دلیل انجام یک تشخیص صحیح بسیار مهم و ضروری است.

پیش آگهی بیماری لکه قرمز در ماهی های آکواریومی

ماهی هایی که دارای سیستم ایمنی قوی بوده و به طور کلی سالم هستند. در برابر بیماری های این چنینی مقاوم اند. اغلب اوقات، بهبود کیفیت آب باعث درمان اختلالات آنها می شود. گاهی اوقات، بالا بردن دمای آب تا بالای 70 درجه فارنهایت (21 درجه سانتیگراد) مشکلات را برطرف می کند.

در صورت نیاز، برای درمان اختلالات ماهی هایتان، می توانید از مخلوط مالاشیت سبز و فرمالین استفاده کنید. محصولات دارویی بسیاری در دسترس هستند که از این مواد در فرمولاسیون های استاندارد داروهای تولیدی خود استفاده می کنند. پس از تهیه این دارو، ضروری است که دوز مناسبی از دارو را برای درمان ماهی هایتان به آکواریوم بیفزایید.

منابع:

https://animals.mom.com/red-rashes-and-aquarium-fish-diseases-12306315.html

https://thefishsite.com/disease-guide/epizootic-ulcerative-syndrome-red-spot-disease

https://be.chewy.com/how-to-treat-a-fish-with-red-spots/