بوی بد خرگوش

خرگوش یکی از بهترین حیوانات خانگی است. بسیاری از مردم و به خصوص کودکان علاقه زیادی به نگهداری از خرگوش ها به عنوان حیوانات خانگی دارند. اما با این حال برخی افراد از بوی بد خرگوش خود شکایت دارند. بوی بد احتمالاً از غدد بویایی خرگوش شما ناشی می شود.

غدد بویایی به صورت شکاف های کوچکی در قسمت های مختلف بدن خرگوش قرار دارند. غدد بویایی یک ماده مومی شکل با بوی قوی آزاد می کنند. این ماده که دارای بوی تندی است برای علامت گذاری قلمرو یا آزاد کردن فرمون ها برای جذب جفت در خرگوش ها استفاده می شود.

گاهی اوقات ممکن است خرگوش شما برای تمیز کردن غدد بویایی خود نیاز به کمک داشته باشد. بنابراین بوی بد خرگوش یک سوال رایج در میان بسیاری از افرادی است که به تازگی مراقبت از یک خرگوش را شروع کرده اند. بوی بد به ویژه در خرگوش های حدود 5 الی 6 ماهه رایج تر است. بنابراین اگر از یک خرگوش کوچک نگهداری می کنید احتمالا این بوی بد باعث آزار شدید شما خواهد شد. اما در اغلب موارد بوی بد خرگوش مربوط به غدد بویایی است و هیچ دلیل فوری برای نگرانی وجود ندارد.

چرا خرگوش من بوی بد می دهد؟

خرگوش ها به دلایل کاملا عادی و طبیعی می توانند از خود بوی بدی ایجاد کنند. این بو می تواند ناشی از آزاد شدن ماده ای خاص از غدد بویایی باشد. گاهی نیز بوی بد به دلیل نوع رژیم غذایی، مراقبت ناکافی، کثیف بودن زیستگاه یا نتیجه یک بیماری مانند هالیتوزیس است.

هالیتوزیس به بوی بد دهان گفته می شود که معمولا در اثر آبسه یا عفونت دهانی و دندانی رخ می دهد. در حقیقت، بوی بد در همه خرگوش ها تا حدی وجود داد. حتی سالم ترین خرگوش ها نیز ممکن است با بوی بد خود باعث آزار شما شوند. بنابراین بوی بد در خرگوش ها مساله ای است که به هر حال باید تا حدودی انتظار داشت.

اما بعضی بوها لزوماً نشانه این نیست که خرگوش شما دچار بیماری شده است. اما اگر احساس می کنید بوی بد خرگوش نسبت به مواقع عادی بسیار تند و آزار دهنده شده است باید کمی بیشتر بررسی کنید. بوی تند و شدید به خصوص اگر به طور ناگهانی رخ دهد یا با علائم دیگری همراه باشد می تواند نشان دهنده بیمار بودن خرگوش شما باشد.

در ادامه متن به دلایل مختلف بوی خرگوش ها می پردازیم:

ترشحات غدد بویایی

شایع ترین و محتمل ترین دلیل بوی بد خرگوش ها ترشحات مربوط به غدد بویایی است. خرگوش ها برای تعامل با محیط و سایر خرگوش ها به طور غریزی  بوی خاصی از خود آزاد می کنند. آزاد کردن این بو در خرگوش ها به صورت کاملاً هدفمند انجام می شود.

در واقع می توان گفت یک رفتار مبتنی بر تکامل است که خرگوش ها را قادر می سازد تا بر آسیب پذیری خود به عنوان طعمه سایر حیوانات غلبه کنند. این ویژگی به خرگوش ها کمک می کند تا با خاطری آسوده در محیط بگردند و از غذاهایی موجود در آن تغذیه کنند.

خرگوش ها این کار را از طریق غدد بویایی که در سرتاسر بدنشان، از جمله زیر چانه و اطراف مقعدشان قرار دارد، انجام می دهند. بوی خوش خرگوش ها در غددی به نام آپوکرین که در نزدیکی مقعد خرگوش وجود دارد، ساخته می شود. رایحه این بو شامل ترکیبی از مواد معطر و فرمون است.

خرگوش ها از این بو برای جفت گیری و جذب خرگوش ماده به خود استفاده می کنند. فرمون ها ترکیباتی هستند که باعث واکنش بین حیوانات از همان گونه می شوند. غدد رایحه در خرگوش ها مسئول علامت گذاری قلمرو و جذب جفت هستند.

علامت گذاری منطقه

بو کردن در خرگوش ها از طریق غدد چانه بسیار رایج است. خرگوش ها به دلیل داشتن ویژگی علامت گذاری برای تعیین  قلمرو کاملا شناخته شده اند. آنها دوست دارند قلمرو خود را با گذاشتن علامت های واضح در محیط علامت‌ گذاری کنند. خرگوش بر اساس غریزه، قلمرو خود را به قسمت های مختلفی تقسیم می کند تا مطمئن شود که غذای کافی برای زنده ماندن وجود دارد.

جذب جفت

خرگوش ها در حدود 6 ماهگی به بلوغ جنسی می رسند. در این سن خرگوش ها از یک جفت غدد جیب مانند که غدد اینگوینال نام دارند، بویی را از خود منتشر می کنند. غدد اینگوینال در خرگوش ها در اطراف چشم ها قرار دارد. بویی که توسط هر دو جنس خرگوش ها منتشر می شود حاوی پیش هورمون ها است و به عنوان جاذبه جنسی برای جنس مخالف عمل می کند.

مقدار بویی که از خرگوش منتشر می شود تا حد زیادی به سطح فعالیت و شرایط جنسی بستگی دارد. مثلاً اگر خرگوش هایی از جنس مخالف به تعداد زیاد حضور داشته باشند مقدار بوی تولید شده بیشتر می شود. با این حال بررسی ها نشان می دهد که خرگوش های نر بیشتر از ماده ها هز خود بو منتشر می کنند.

در عین حال، مقدار بو در خرگوش های عقیم شده احتمالاً شدت کمتری دارد.

وعده های غذایی

برخی از گیاهان و سبزیجات، به ویژه سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی، گل کلم و کلم پیچ  حاوی مقادیر زیادی گوگرد هستند و می توانند مسئول گازهای بدبو باشند. مصرف بسیاری از سبزیجات منجر به عدم تعادل در باکتری‌ های مفید روده می شوند. این مساله در نهایت با عوارضی مانند روان شدن مدفوع و بدبویی خرگوش ها همراه است.

بنابراین، خرگوش خانگی شما باید مقدار زیادی یونجه دریافت کند. در واقع یونجه بخش عمده رژیم غذایی خرگوش ها را تشکیل می دهد.

کثیف بودن محل زندگی

همیشه این احتمال وجود دارد که قفس یا محل نگهداری خرگوش خانگی شما به دلیل عدم رسیدگی یا فراموشی شما کثیف شده باشد. تمیز کردن قفس خرگوش باید به صورت روزانه انجام شود. حداقل هر هفته یکبار به طور کامل تمام قسمت های قفس و لانه خرگوش را تمیز و ضدعفونی کنید. در غیر این صورت، خرگوش شما در اثر کثیفی لانه بوی غذای مانده و مدفوع می گیرد.

بیماری خرگوش

بوهای بسیار تند یا شدید معمولاً نشان دهنده ابتلا به بیماری در خرگوش خانگی شما هستند. به عنوان مثال، بوی بد دهان معمولاً به این معنی است که خرگوش از پوسیدگی دندان یا بدتر از آن، آبسه به دلیل تجمع باکتری ها رنج می برد.

اگر احساس می کنید که خرگوش شما دارای بوی بد و بسیار تندی است باید حتما حیوان خانگی خود را برای بررسی وضعیت سلامت به دامپزشک ببرید. بوی بسیار تند در اغلب موارد با علائم دیگری مانند ناراحتی و درد همراه است.

آیا باید غدد بویایی خرگوش را تمیز کنیم؟

در خرگوش های سالم، نیازی به تمیز کردن غدد بویایی نیست. با این حال خرگوش های دارای اضافه وزن ممکن است به تمیز کردن غدد بویایی نیاز داشته باشند. بنابراین باید به طور دائم غدد بویایی خرگوش خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که ماده مومی شکل قابل توجهی در آن تجمع نکرده است.

در بیشتر موارد، خرگوش ها به طور غریزی کارهایی را برای تمیز نگه داشتن غدد بویایی خود انجام می دهند. با این حال، در برخی زمینه ها، خرگوش ها برای تمیز کردن غدد بویایی خود به شما نیاز دارند. البته این مساله بیشتر در خرگوش های دارای اضافه وزن یا خرگوش هایی که مشکلات حرکتی دارند مشاهده می شود.

در این خرگوش ها تجمع موم و پاک نشدن آنها با مشکلاتی مانند ابتلا به عفونت و در نتیجه بوی بد خرگوش همراه است. در اینگونه موارد بهتر است برای تمیز کردن غدد بویایی خرگوش به دامپزشک مراجعه کنید.

نحوه تمیز کردن غدد بویایی خرگوش

برای تمیز کردن غدد بویایی خرگوش، موم را با دقت و به آرامی با یک سواب پنبه ای تمیز و آب ولرم بردارید. با اینکه این کار اصلا خوشایند نیست، اما خوشبختانه زمان زیادی نمی برد. می‌توان این کار را سریع انجام داد ولی مراقب باشید که به خرگوش شما آسیب نرساند.

تمیز کردن غدد بویایی به خصوص  وقتی خرگوش دائم برای فرار کردن از دست شما تقلا می کند، سخت تر می شود. به غدد بویایی خرگوش که در چانه قرار دارند، دست نزنید زیرا نیازی به تمیز کردن ندارند.

برخی از غدد بویایی خرگوش ها در کنار مقعد قرار دارند که با استفاده از روش های زیر می توانید آنها را پاک کنید:

• تنها چیزی که نیاز دارید یک جفت دستکش، سواب پنبه ای، یک کاسه آب ولرم و چند حوله کاغذی یا پارچه ای است.
• مکانی آرام و راحت برای انجام نظافت پیدا کنید که خرگوش دچار استرس نشود. به عنوان مثال حمام مکان مناسبی برای انجام این کار است.
• خرگوش خود را محکم و در عین حال به آرامی ثابت نگه دارید. خرگوش شما باید به پشت قرار بگیرد. بنابراین احتمالا باید انرژی زیادی را برای نگه داشتن خرگوش صرف کنید.
• بعد از ثابت نگه داشتن خرگوش با دقت و به آرامی خز اطراف مقعد را از هم جدا کنید. احتمالا در کنار مقعد تجمعی از موم تیره و قهوه ای را می بینید. سواب پنبه ای را در کاسه آب فرو ببرید و به آرامی موم را پاک کنید.
• این کار را تا زمانی که موم به طور کامل از بین برود ادامه دهید. ممکن است برای این کار به چندین سواب پنبه ای نیاز داشته باشید. بعد از اتمام کار بدن خزهای خیس خرگوش را کاملا خشک کنید. حالا می توانید با خیال راحت خرگوش خود را به لانه اش برگردانید.

این نکته مهم را به یاد داشته باشید که فقط از سواب های پنبه های تازه و تمیز استفاده کنید و مطمئن شوید که آب خیلی داغ نیست. اگر هنگام تمیز کردن غدد بویایی خرگوش خود متوجه مورد نگران کننده ای شدید، توصیه می شود با دامپزشک تماس بگیرید. هرگز از دستمال مرطوب یا هر محصول دیگری که دارای مواد شیمیایی است استفاده نکنید.