بیماری های قارچی در ماهی
بیماری های قارچی در ماهی
بیماری های قارچی در ماهی از شایع ترین اختلالاتی است که می توانند ماهی ها را آلوده کنند. بیماری ها و اختلالات زیادی وجود دارند که می توانند ماهی ها را دچار مشکل کنند. بهترین کار این است که درباره بیماری ها اطلاعات کسب کنید تا در صورت نیاز به درمان یا اقدامات پیشگیرانه، بتوانید به بهترین شکل ممکن عمل کنید.
انواع مختلفی از بیماری های قارچی مختص ماهی وجود دارد که هر کدام علل، علائم و روش های درمانی خاص خود را دارند.
قارچ چیست؟
قارچ ها گروه بزرگی از ارگانیسم های زنده هستند. این موجودات اغلب با گیاهان اشتباه گرفته می شوند، اما در واقع یک گروه کاملاً جدا از گیاهان هستند. قارچ ها برخلاف گیاهان فتوسنتز نمی کنند. آن ها با جذب مولکول های محلول غذای مورد نیاز شان را مصرف می کنند. قارچ ها برای انجام این کار آنزیم های گوارشی ترشح می کنند.
اکثر قارچ ها فوق العاده کوچک هستند. بعضی از آن ها حتی تک سلولی هستند. تقسیمات قارچ های مختلف بر اساس چرخه زندگی، ساختار و نوع هاگ آنها است. هاگ ها واحد تولید مثل قارچ ها هستند. حدود 120،000 گونه قارچی وجود دارد، اما تنوع زیستی آنها به خوبی درک نشده است. برخی دانشمندان تخمین می زنند که قارچ ها می توانند تا 3.8 میلیون گونه موجود باشند.
بسیاری از گونه های قارچ ها فوق العاده مقاوم هستند. این ویژگی به آن ها اجازه می دهد در زیستگاه های نامساعد که معمولاً بی حاصل هستند زندگی کنند. این زیستگاه ها شامل بیابان ها، دریا های عمیق و مناطقی است که دارای مقادیر زیادی نمک یا تشعشعات یونیزان هستند.
بیشتر گونه های قارچ ها مخصوص خشکی هستند اما برخی از آنها کل زندگی خود یا حداقل بخشی از زندگی خود را در آب می گذرانند. قارچ ها در اکوسیستم های طبیعی نقش حیاتی دارند. آنها معمولاً تجزیه کننده اصلی عضو یک شبکه غذایی هستند. آنها مواد آلی را که بخش اصلی بیشتر چرخه های غذایی است، تجزیه می کنند. با این حال، قارچ ها می توانند برای ماهیان شما در یک آکواریوم مشکلات و اختلالاتی ایجاد کنند.
علل بروز بیماری های قارچی در ماهی ها
اسپورهای قارچی به طور معمول در آکواریوم ها وجود دارند. این اسپور ها به صورت بالقوه خطرناک هستند. دو راه اصلی وجود دارد که این قارچ ها می توانند باعث ایجاد مشکل شوند. آنها عبارتند از: کیفیت پایین آب یا ماهی های ناسالم و بیمار.
کیفیت کم آب، باعث رشد سریع اسپورهای قارچ می شود. شرایط نامناسب آب آکواریوم شما می تواند آن را به محلی برای رشد همه عوامل بیماری زا تبدیل کند. این یکی از دلایل مهم حفظ کیفیت آب آکواریوم است. یک ماهی ناسالم به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت های قارچی است. به عنوان مثال یک ماهی دچار استرس در برابر عوامل بیماری زا دچار مشکل خواهد شد.
ماهی هایی که زخم های باز دارند بیشتر در معرض آسیب و ابتلا به بیماری ها هستند. زخم های فیزیکی معمولاً به دلیل درگیری ایجاد می شوند، اما ممکن است در اثر ابتلا به عفونت های انگلی یا زخم ناشی از عفونت های باکتریایی نیز ایجاد شوند.
اگرچه برخی از گونه های قارچ همیشه در آکواریوم شما وجود دارند، اما با ورود ماهی ها یا تجهیزات جدید به آکواریوم، قارچ های جدیدی به اکوسیستم شما اضافه می شوند. به همین دلیل قرنطینه یک امر حیاتی برای حفظ سلامتی ماهیان شما است.
بیماری های شایع قارچی در ماهی ها
عوامل بیماری زای مختلفی در آکواریوم ها وجود دارد، اما بیماری های قارچی شایع ترین آنها هستند. انواع مختلفی بیماری های قارچی وجود دارد که هر کدام به شکل متفاوتی در ماهی ها اثر می گذارند. برخی فقط گونه های خاصی را تحت تأثیر قرار می دهند، اما برخی دیگر می توانند برای همه ماهی ها مشکل ساز شوند.
به طور منظم زمانی را برای بررسی سلامتی و تشخیص علائم بیماری های احتمالی ماهی هایتان اختصاص دهید. هرچه بیماری را زودتر پیدا کنید، سریعتر می توانید عمل کنید و در این شرایط احتمال زنده ماندن ماهی شما بیشتر خواهد بود. در ادامه مقاله به برخی از شایع ترین بیماری های قارچی که ممکن است صاحبان آکواریوم با آن روبرو شوند اشاره می کنیم.
بیماری ساپرولگنیازیس یا Saprolegniasis
این بیماری شاید شایع ترین بیماری قارچی در صنعت آکواریوم داری باشد. این بیماری توسط قارچ های تیره ساپرولگنیا ایجاد می شود، از این رو این بیماری به عنوان ساپرولگنیازیس شناخته می شود. این بیماری به راحتی قابل تشخیص است. ضایعات این بیماری به صورت لکه های خاکستری یا سفید، در امتداد پوست ماهی یا اطراف آبشش های حیوان شما ظاهر می شوند. این ضایعات ظاهری کرک مانند دارند.
این ضایعات ابتدا به صورت عفونت های کوچک و موضعی شروع می شوند، اما قارچ می تواند به سرعت در بدن پخش شده و شدت بیماری را افزایش دهد. ضایعات بیماری ساپرولگنیازیس نفوذ عمیقی در بافت ماهی ندارند. با پیشرفت عفونت، رنگ ضایعات تغییر می کند. رنگ سفید اولیه به تدریج به قرمز، قهوه ای یا سبز تبدیل می شود. بسته به شدت بیماری، این تغییر رنگ ممکن است باعث شود ماهی به طور کامل تغییر رنگ دهد.
برای تشخیص قطعی باید از ضایعات کرک مانند ماهی نمونه هایی تهیه شده و در زیر میکروسکوپ بررسی شوند. این روش غیر ضروری است زیرا علائم این بیماری با چشم غیر مسلح کاملاً قابل تشخیص هستند. یک آکواریوم پر ازدحام و شرایط نامناسب آب می تواند احتمال ایجاد عفونت اولیه ساپرولگنیازیس را افزایش دهد.
این قارچ می تواند در یک دامنه دمایی نسبتا گسترده (32-95 درجه فارنهایت) فعالیت کند. در واقع یکی از دلایل شیوع این بیماری شرایط دمایی نامناسب است. شرایط دمایی ایده آل این قارچ 59-86 درجه فارنهایت است. قارچ آکیلا می تواند علائمی مشابه این بیماری را ایجاد کند.
حمام نمک و دارو های ضد قارچی رایج ترین روش های درمانی ابتلا به این اختلال هستند.
پوسیدگی قارچی آبشش (برانشیومایکوزیس)
این بیماری کمتر از بیماری ساپرولگنیازیس شایع است، اما گاهی اوقات در آکواریوم دیده می شود. این بیماری توسط گونه های جنس Branchiomyces، Branchiomyces sanguinis و Branchiomyces demigrans ایجاد می شود. این اختلال معمولا ماهی های آکواریومی را درگیر نمی کند.
این بیماری در اطراف آبشش ها ضایعات مخاطی ایجاد کرده و باعث می شود ماهی دچار مشکل در تنفس شود. ماهی های آلوده به این قارچ به سمت سطح آب حرکت می کنند تا اکسیژن خود را تامین کنند. در طی ابتلا به این اختلال، آبشش ها به تدریج پوسیده و پوسیده تر می شوند و حتی احتمالاً کاملاً از بین بروند که این کشنده است. اگر بافت آبشش از بین برود، می تواند هاگ قارچ عامل این بیماری را به ماهی های دیگر انتقال بدهد.
پوسیدگی قارچی آبشش اگر به سرعت درمان نشود می تواند کشنده باشد. درمان این بیماری دشوار است، بنابراین بهتر است در وهله اول سعی کنید از تماس ماهی هایتان با این قارچ جلوگیری کنید. تاکید می کنیم که بروز این بیماری در میان ماهیان آکواریومی بسیار نادر است.
Ichthyosporidium یا قارچ های داخلی ماهی
Ichthyosporidium شامل قارچ هایی است که اندام های داخلی ماهی را هدف قرار می دهند. این قارچ ها پس از ایجاد آلودگی داخلی در محیط پخش می شوند. تمرکز اصلی این قارچ ها کبد و کلیه است، اما با پیشرفت عفونت می تواند تقریباً در همه جای بدن گسترش یابد. به محض ابتلا به این قارچ ها، ماهی بی حال شده و تعادل خود را از دست می دهد.
تا زمان بروز خارجی، این بیماری احتمالاً قابل درمان نبوده و ماهی مبتلا احتمالاً خواهد مرد. بنابراین، مهم است که علائم رفتاری این بیماری را برای تشخیص و درمان زودهنگام بشناسید. روش درمانی این اختلالات معمولاً شامل افزودن محلول 1٪ فنوکسی اتانول یا کلرومایستین به غذا است. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که این مواد شیمیایی می توانند ماهی شما را بیشتر در معرض خطر قرار دهند.
تلاش ها برای درمان این بیماری معمولاً بی اثر هستند. بهترین کار ممکن خارج کردن ماهی های آلوده از آکواریوم پیش از سرایت آن به سایر ماهی ها است.
قارچ تخم ماهی
تخم های ماهی دقیقاً مانند خود ماهی ها در معرض خطر ابتلا به عفونت های قارچی قرار دارند. اگر آکواریوم مخصوص تولید مثل دارید یا اگر ماهیان شما بطور فعال در آکواریوم اصلی شما تولید مثل می کنند، باید مراقب بیماریهای قارچی باشید.
ارگانیسم های اصلی که ممکن است تخم ها را هدف قرار دهند، ساپرولگنیا و آچیلا هستند. این قارچ ها باعث ایجاد لکه های کرکی سفید روی تخم ها می شوند. تخم های آسیب دیده یا نابارور بیشترین خطر ابتلا به این بیماری را دارند. هنگامی که قارچ بر روی بعضی از تخم ها تأثیر بگذارد، می تواند به راحتی به تخم های سالم دیگر منتقل شود.
بسیاری از گونه های تخم گذار ماهی از تخمهای خود مراقبت می کنند. بخشی از اقدامات مراقبتی شامل جدا کردن تخمک های بیمار برای محافظت از بقیه تخم ها است. این کار ماهی می تواند باعث نجات آکواریوم از این بیماری شود. صاحبان آکواریوم هم می توانند به جداسازی تخم های آلوده کمک کنند.
توصیه های کلی برای مقابله با بیماری های قارچی
چندین راه برای موفقیت بیشتر در درمان بیماری های قارچی وجود دارند. برخی از آن ها عبارت اند از:
- به صورت روزانه ماهی های خود را بررسی کرده و به دنبال علائم بیماری باشید. این کار به تشخیص زودهنگام بیماری کمک می کند.
- هر چه قدر زود تر بیماری های احتمالی را تشخیص دهید، می توانید سریع تر درمان را آغاز کرده و شانس موفقیت بهبودی ماهی بیمار را افزایش دهید.
- اگر فقط یکی یا چند عدد از ماهی های شما به بیماری مبتلا شده اند، سریعا ماهی های آلوده را جدا کرده و قرنطینه کنید. با این کار از سرایت بیماری به ماهی های سالم جلوگیری می کنید.
- داروهای ضد قارچی رایج ترین داروهایی هستند که برای درمان این دسته از بیماری ها تجویز می شوند. البته با توجه به ضعف سیستم ایمنی ماهی، از دارو های ضد باکتری نیز در کنار دارو های ضد قارچ استفاده می شود.
در برخی شرایط مقابله به قارچ امکان پذیر نیست و تنها راه ممکن برای حفظ سلامتی آکواریوم تان، انجام اقدامات پیشگیرانه است.
پیشگیری از بروز بیماری های قارچی در ماهی ها
هیچ تضمینی برای نجات ماهیان مبتلا به قارچ وجود ندارد. اما با انجام برخی از کار ها می توانید از شیوع بیماری های قارچی در آکواریوم خود پیشگیری کنید.
یک محیط ناسالم باعث رشد پاتوژن ها می شود. پاتوژن ها در شرایط بد بسیار خوب عمل می کنند. اگر کیفیت و سلامتی آکواریوم خود را به خوبی حفظ کنید، آلودگی ماهی ها توسط قارچ ها بسیار دشوارتر خواهد بود. به صورت هفتگی از کیت تست آب استفاده کنید. با مشاهده تغییر در پارامتر های آب سعی کنید آن ها را به شرایط استاندارد باز گردانید.
پیش از وارد کردن ماهی یا تجهیزات جدید به آکواریوم، آن ها را قرنطینه کنید. بعد از اطمینان از سالم بودن، تجهیزات یا ماهی های جدید را به آکواریوم تان بیفزایید.
سخن آخر
قارچ ها گروهی شامل طیف بسیار گسترده و متنوعی از ارگانیسم ها هستند. قارچ ها نقش مهمی در اکوسیستم های طبیعی، به ویژه در چرخه تجزیه مواد مغذی دارند. قارچ بیماری آزار دهنده ای برای ماهی است. بیماری های قارچی می توانند به طور ناگهانی و به سرعت در آکواریوم گسترش یافته و باعث ایجاد بیماری و نهایتا مرگ شوند.
پیشگیری اولین کاری است که می توانید برای حفظ سلامتی ماهی خود انجام دهید.
منبع
